Toshkent davlat yuridik instituti fuqarolik huquqi

4-§.  B in o   va  in sh o o t  ijara  shartn om asi

4.1.  B in o   va   in sh o o t  ijarasi  tu sh u n ch a si  va  h u q u q iy  belgilari

Bino  yoki  inshootni  ijaraga  berish  shartnom asi  bo'yicha  ijaraga 

beruvchi  ijaraga  oluvchiga  bino  yoki  inshootni  vaqtincha  egalik  qilish  va 

foydalanish  yoxud  vaqtincha  foydalanish  uchun  topshirish  majburiyatini 

o'z  zimmasiga  oladi  (FK  573-moddasi,  1-qism.).

Y uqorida  ko'rib  chiqilgan  prokat,  ijara,  transport  vositalari  ijarasi 

shartnom asidan farqli o'laroq bu shartnom a o'zining xususiyatlariga ko'ra, 

m ulk  ijarasi  shartnomasining  alohida  shakli  sifatida  kiritilgan.  Bino  va 

inshootni  ijaraga  berishda  m axsus  belgilangan  tartib  va  bunday huquqiy 

m unosabatlarni reglamentlovchi (belgilovchi) qoida m uhim  o'rin egallaydi.

H ar qanday ko'chmas m ulk ijarasiga tegishli m axsus qoidalar bevosita 

ijara  to'g 'risid ag i  um um iy  qoidada  o'z  aksini  topgan,  M asalan,  y er 

uchastkalarini  ijaraga  berish  tartib i  qonun  bilan  o'rnatilishi  mumkin, 

ko'chm as  m ulk  ijara  shartnom asi  Davlat  ro'yxatidan  o'tkazilishi  lozim 

(FK  539-modda,  2-qism.).  Ijaraga  beruvchi  agar  qonun  hujjatlarida  yoki 

shartnom ada boshqacha  tartib belgilangan bo'lmasa,  o'z hisobidan ijaraga 

berilgan m ulkni kapital ta ’m irlash m ajburiyatini oladi. Ijaraga oluvchining 

vafot  etishi  uning  ko'chm as  m ulkka  bo'lgan  huquq  va  m ajburiyatlari 

agar qonun hujjatlarida yoki shartnom ada boshqacha tartib belgilanmagan 

bo'lsa  ija ra   shartnom asi  bo'yicha  uning  vorislariga  o'tadi.  Y uqorida 

keltirilgan qoidalar ko'chmas m ulk ijarasi shartnomasining barcha turlariga 

tegishli  bo'lib,  agar  qonun  hujjatlarida  yoki  boshqa  qoidalarda  o'zgacha 

t a r tib   b e lg ilan g an   bo'lm asa,  u la r  bino  va  inshootni  ija rag a   berish 

shartnomasining  maxsus  qoidalar iga  ham   kiradi.

S h u n d a y   qilib,  bino  va  insh o ot  ijarasi  b ilan   bog'liq  h u q u q iy

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

m unosabatlar  birinchi navbatda  FKning  34-bob  4-paragrifda  belgilangan 

qoidalar  bilan  va  boshqa  maxsus  qoidalar  bilan  tartibga  solinadi.

Bino  va  inshootlar  ijarasi  shartnom asining  huquqiy  belgilari:

Birinichidan, ushbu shartnom a taraflarining h ar ikkisida ham  huquq 

va  m ajburiyatlar  bo'lganligi  sababli  ikki  tomonlama  h arakterga  ega.