Universitet

I BO’LIM 

 

1.1 Iqtisodda noaniqlik, noaniqlik sharoitida iqtisodchi tanlovi. 

Iqtisodda doim ham ko’rsatkichlar aniq berilavemaydi. Masalan narx, iste’molchi 

daromadi, ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori, olinadigan foyda, xarajatlar har doim 

aniq berilgan bo’lmaydi. Shuning uchun iqtisodda noaniqlik tushunchasi paydo 

bo’ladi. Bunday paytda real hayotda bozor sub’ektlari tomonidan qabul qilinadigan 

qaror noaniqliklar bilan bog’liq. Bu xolat yuzaga kelishiga asosiy sabab axborot 

bo’ladi. Ma’lumki, to’g’ri qaror qabul qilishning asosiy sharti - bu axborot. Biror ish 

qilishdan oldin bu ish haqida malumot olish juda zarur. Masalan keajakdagi 

bo’ladigan iwlar albatta noaniq bo’ladi. Shunday qilib noaniqlik sharoitida qaror qabul 

qilish deganda, to’liq axborot bo’lmaganda qaror qabul qilish tushuniladi. Biror voqea 

yoki hodisa to’g’risida axborot to’liq bo’lmasa, qabul qilingan qaror salbiy oqibatlarga, 

ya’ni ma’lum yo’qotishlarga olib keladi. Ushbu yo’qotishlar tavakkalchilikni bildiradi. 

Noaniqlik sharoitida qaror qabul qilishda tavakkalchilik darajasini bilish, uni oldini 

olish uchun, tavakkalchilik darajasini kamaytirish uchun, chora tadbirlar ko’rishga 

imkon beradi. Qanchalik tavakklachilik darajasi kamaysa shunchalik tadbirkor ishlari 

ijobiy bo’lishiga kafolat bo’ladi. Bunday paytda iqtisodchi qo’rquvi ham kamayadi. 

Noaniqlik iqtisodda juda kata salbiy holatlarni olib kelishi mumkin. Noaniqlik 

cheklangan resurslarni samarasiz taqsimlanishiga, ortiqcha sarflarga, vaqtni 

yo’qotishga olib keladi. Bilamizki iqtisodning eng kata maqsadi resurslardan samarali 

foydalanish, ularni isrof bo’lishini oldini olishdan iboratdir. Shu sababli ham iqtisodda 

qilinyotgan tavakkalchilikni aniqlash va uni o’lchash tushunchasi kerak bo’ladi.