Atom yadrosi ya zarralar fizikasi


A  o‘zgarmaydi. Beta-yem irilish energiyasi  18  keV



Download 6,32 Mb.
Pdf ko'rish
bet70/314
Sana31.12.2021
Hajmi6,32 Mb.
#264351
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   314
Bog'liq
муминов-atom yadrosi va zarralar fizikasi

A 
o‘zgarmaydi. Beta-yem irilish energiyasi  18 
keV
 dan  16 
Me V
 gacha boMib, 
barchayadrolar sohasida kuzatiladi. Beta-yemirilishda vujudga kelgan zarra 
barcha xususiyati jihatidan elektronligini ko'rsatadi. Beta-zarraning aynan 
elektron ekanligiga b 0 e quyidagi  ilm iy dalillam i keltirish  mumkin:
1) Beta-zarra -  zaryadi,  massasi,  spini,  magnit momenti elektronnikiga 
teng;
2)  P +-zairaatomqobiq elektronlari bilan annigillyasiya beradi  p f+e  —» y + y  
(annigillyasiyalashuvni faqat zarra va antizarralargina vujudga keltiradi);
3)  Beta-yemirilish  atom  qobiq  elektronlarini  yadro  tomonidan  qamrab 
olish bilan ham boMadi.
4)  Beta-zarra  elektron  kabi  Pauli  tam o yiliga  bo‘ysunadi,  yadrodan
chiquvchi  p -zarra  atom  qobigMda  to‘ xtab  qolmaydi,  albatta,  atomdan 
tashqariga chiqib ketadi.
Shunday qilib, aytish mumkinki,  P-zarra aynan elektron ekan.
Ikkinchi tomondan  p-zarra yadroda tayyor holda mavjud  emas. Yadro 
proton va neytronlardan iboratdir. Agar yadroda  p -zarra mavjud deyilsa, u


holda yadroning spin va magnit momentlarini tushuntirib bo‘lm aydi. Bundan 
tashqari  energiyasini  tushuntirib  boMmaydi.  Haqiqatan  ham,  im puls  va 
koordinata noaniqligi tam oyiliga asosan:
APAr > h,
bundan  :
Д 
r
 
10 -12 
sm 
sm
Impulsga mos keluvchi  kinetik energiya:
AP
 _  
h
  _   1 
O'27 erg
 • 
s
  _   j q _15 
erg
 • 
5
sm
T  = A P -c = lO
sm
s
= 3 - l(T 5
1,6-K T6
M eV
 = 
20 MeV.
P-yem irilish energiyasidan  katta boMib,ketadi.
Xulosa  qilib  aytish  mumkinki,  P-zarra  yadroda  tayyor  holda  m avjud 
emas, yem irilish vaqtidagina paydo boMadi.
Yadroda  P -y e m irilish   jara yo n in i  yadrodagi  n u k lo n lam in g  o ‘ zaro 
alm ashinuvchi,  y a ’ ni  protonlarning  neytronlarga  yo ki  n eytron larning 
proton larga almashinuvi tufayli debqarash kerak. Beta-yem irilish nuklonlar
alm ashinuviga xos jarayondir.  P-zarralar manbayi  nuklonlardir. Yadrodan 
tashqaridagi erkin neytron yarim  yem irilish davri  11,7 min davr bilan proton 
va beta-zarraga yem iriladi, yadro ichida proton ham  P -yem irilishni vujudga 
keltiradi.
Shuni  alohida  ta’kidlash  mumkinki,  erkin  neytron  n —>p+P~  bo‘yich a
P~-yemirilar ekan.  Bu  yem irilish yadro  va  elektromagnit kuchlari  tufayli 
deb  boM maydi,  chunki  yadro   ku ch lari  q isq a  m aso fad a  t a ’s irla sh u v  
xususiyatiga  ega  boMgani  uchun  erkin  neytronga  ta’sir  etm aydi,  neytron 
zaryadsiz boMgani uchun elektromagnit kuchlari ham ta’sir etmaydi. Demak, 
beta-yem irilish  alohida  kuchlar,  y a ’ni  kuchsiz  ta’sirlashuv  deb  ataluvchi 
kuchlar tufayli ro‘y  beradi.


Beta-yemirilishning uch  xili  uchraydi:  ( 3 -yemirilish,  p +-yemirilish  va 
e-qamrash.
1. 
P “-yemirilish yadroda neytronlar ortiqcha boMishsa,  n —» p+ P ~ 
yem iriladi,  bu bilan 

Download 6,32 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   314




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish