Suyuq kristallar Vikipediya, ochiq ensiklopediya Suyuq kristallar

---

Suyuq kristallar

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Suyuq kristallar, suyuq kristall holat, mezomorf holat — moddalarning suyuqlik (oquvchanlik) xossalari

hamda qattiq kristallarning ba

ʼzi xossalari (anizotropiya) ga ega boʻlgan oraliq holati. Suyuq kristallar hosil

qilgan  moddalarning  molekulalari  tayoqcha  yoki  cho

ʻziq  plastinkasimon  shaklda  boʻladi.  Termotrop  va

liotrop xillarga bo

ʻlinadi. Termotrop Suyuq kristallar — maʼlum tra oraligʻida mezomorf holatda, undan past

trada  qattiq  kristall,  yuqori  trada  esa  oddiy  suyuklik  holatida  bo

ʻladi.  Mac,  iazoksianizol  118,27°  da

anizotrop bo

ʻlib, suyuq kristallar hosil qiladi. 135,85° da esa u izotroplikni namoyon qilib, oddiy suyuqlikka

aylanadi. Ba

ʼzi moddalarning maxsus erituvchilardagi eritmasi liotrop Suyuq kristallar deyiladi.

Suyuq  kristallar  molekulalarining  tartiblanish  darajasiga  ko

ʻra  nematik  ("azoksionizol,  sintetik  polipeptid

eritmalari)  va  smektik  (sovunning  suvdagi  eritmasi)  Suyuq  kristallar  ga  bo

ʻlinadi.  Nematik  va  smektik

Suyuq  kristallarning  tashki  ko

ʻrinishini  polyarizatsion  mikroskop  yordamida  osongina  ajratish  mumkin.

Nematik Suyuq kristallar ipsimon, smektik Suyuq kristallar konussimon, tayoqchasimon va bosqichli tuzil

gan.

Suyuq  kristallarning  xolesterik  (xolesterinning  propil  efiri)  xili  ham  mavjud  bo

ʻlib,  uning  molekulalari

birbiriga  parallel  joylashgan  uzunchoq  plastinkasimon  shaklda.  Xolesterik  Suyuq  kristallar  organik

suyukdiklar va qattiq kristallarning optik faolligidan bir necha marta yuqori bo

ʻlgan optik faollikkya ega.

Ba

ʼzi  termotrop  Suyuq  kristallar  2  mezomorf  holatda  boʻlishi  mumkin  (qarang  Polimorfizm).  Bunda

strukturaviy  o

ʻtishlar  quyidagicha:  qattiq^smektik—jematik—>amorfsuyuq  kristall  faza  sxemasi  boʻyicha

boradi va 1 tartibli faza o

ʻtish sodir boʻladi.

Suyuq  kristallar  elastik,  magnit  va  optik  anizotroplik,  yopishqoqlik,  elektr  o

ʻtkazuvchanlik  va  boshqa

xossalarga ega.

Suyuq kristallar 1888 yilda F. Reynitser va O. Lemanlar tomonidan kashf etilgan.

Pikin S . A., Strukturnie prevrasheniye v jidkix kristallax, M., 1981.

Amerik Yu.B., Krendel B.A., Ximiya jidkix kristallov i mezomorfnix polimernix sistem, M., 1981.

Bu maqolada boshqa til bo

ʻlimlariga ishorat yoʻq. 

Siz ularni topib va ushbu maqolaga qo

ʻshib, loyihaga yordam berishingiz mumkin.

Ushbu maqolada O

ʻzbekiston milliy

ensiklopediyasi (2000-2005) ma

ʼlumotlaridan

foydalanilgan.

Adabiyot

---

Ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib, (https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Suyuq_

kristallar&action=edit) Vikipediyaga yordam berishingiz mumkin. 

Bu andozani aniqrog

ʻiga almashtirish kerak.

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Suyuq_kristallar&oldid=2000996" dan olindi 

Bu sahifa oxirgi marta 2-Avgust 2018, 17:16 da tahrir qilingan.

Matn Creative Commons Attribution-ShareAlike litsenziyasi bo

ʻyicha ommalashtirilmoqda, alohida holatlarda qoʻshimcha

shartlar amal qilishi mumkin (batafsil).