Корхоналарнинг ишлаб чиқариш самарадорлигини оширишда инвестицияон лойиҳалар ролининг илмий

 

---

1.3. Инвестицион лойиҳалар самарадорлигини баҳолаш усуллари 
Инвестицион фаолият одамда ноаниқлик шароитида амалга оширилади, 
шунинг учун бундай вазиятда таваккалчилик омилини ҳисобга олишимиз 
керак. Янги ускуна воситаларини сотиб олиши ва ўзлаштирилиш пайтида 
одатда, келажакда шулар ҳисобига келадиган иқтисодий самарани аниқлаш 
мураккаб жараёндир. Шунинг учун инвестицион лойиҳа таҳлили пайтида кўп 
муқобил инвестицион лойиҳалар кўриб чиқилиб, ягона инвестицион қарор 
қабул қилинади. Бунда лойиҳаларни кўриб чиқишда бир неча критерий ва 
параметрлардан фойдаланилади (қўйилма ҳажми, қопланиш муддати, жалб 
қилинадиган маблағ манбаи), лойиҳаларни барча критериялар бўйича қараб 
чиқилгандан сўнг ичидан биттаси қабул қилинади, шунинг учун йўл 
қўйиладиган таваккалчилик юқори бўлади. Инвестицион қарорларни қабул 
қилиш ҳам бошқа бошқарув қарорларини қабул қилиш сингари санъатдир. Бу 
ерда тадбиркорнинг тажрибаси, билими, мутахассислиги ва қолаверса, сезиш 
ҳоли муҳим рол ўйнайди. Тадбиркорга жаҳон менежмент хазинасида йиғилиб 
келадиган билимлар, жумладан, менежмент амалиётида шаклланиб қўлланиб 
келадиган инвестицион лойиҳаларни баҳолаш услублари катта ёрдам бериб 
келади.
Инвесторлар учун инвестицион қарорлар қабул қилиш жуда қийин вазифа 
ҳисобланади. Бунда асосий мезон корхона қийматларини ошириш мезонларига 
қаратилади. Унинг омиллари бўлиб корхона даромадлари ўсиши, молиявий 
риск ёки ишлаб чиқариш ҳаражатларининг камайиши, корхона ишлари 
самарадорлиги даражасини ошириш ҳисобланади. 
Реал инвестиция лойиҳалари бўйича бундай натижаларга эришиш учун, 
ҳар қандай лойиҳанинг самарадорлигини баҳолаш зарур бўлади. Шундай қилиб 
ивестиция лойиҳаларининг самарадорлигини аниқлаш муҳим илмий ва амалий 
аҳамиятга эга. Чунки лойиҳанинг самарадорлигини баҳолаш даражасидан 
қўйилган капиталнинг қайтиб келиш муддати, корхонанинг ривожланиш 
суръати ҳамда бошқа ижтимоий- иқтисодий муоммаларни ҳал қилиш имконини 
беради. 

---