Haqnazarova Maftuna Mardiyevna

 

MAVZUNING   DOLZARBLIGI 

                                                 

2

 Умумий ўрта таълимнинг давлат таълим стандарти ва ўқув дастури.Таълим тараққиѐти ахборотномаси 

1-махсус сон. ―Шарқ‖нашриѐт-матбаа концерни, 1999. 164 165бетлар 

 

---

 

5 

  Ta‘lim  tizimi  jamiyat  taraqqiyotiga  hamohang  tarzda  uning  har  bir 

bosqichida yangidan yangi muammolarga duch keladi. Ma‘lumki umumiy o`rta 

ta‘lim  o`quvchilari  tomonidan  bilim,  ko`nikma  va  malakalar  bilan  bir  qatorda 

umum  ta‘lim  fanlariga  asoslanib  o`zlashtirishni  ham  nazarda  tutiladi.    Bularni 

puxta  o`zlashtirish  uchun  o`quvchilarga  tanqidiy  tafakkur,  mantiqiy  xotira  va 

ijodiy tasavvurni muntazam rivojlantirish  lozim bu borada adabiyot fani  izchil 

bosqichma 

bosqich 

fanlararo, 

sinflararo, 

mavzulararo 

aloqadorlikda 

o`quvchilarning  mustaqil  fikirlash  qobilyatini  oshirishga  yordam  beradi. 

Respublikamizda adabiyot fani turli bosqichlarda faolyat ko`rsatayotgan  ta‘lim 

muassasalari  ta‘lim  mazmuniga    mos  ravishda  o`quvchilar  psixologik  va 

pedagogik xususiyatlar  muvofiq ravishda o`rgatiladi.  

   Ma‘lumki    DTSga  uzluksiz  ta‘lim  tuzulishining  har  bir  mustaqil  ta‘lim 

turi boshqa ta‘lim turlari va bosqichlari bilan uzluksizlik va uzviylik tamoyiliga 

asosan  bog`lanishi  ko`zda  tutilgan.  Shu  o`rinda  har  bir  ta‘lim  turi  va  bosqichi 

o`ziga  xos  xususiyatiga  ega  bo`lib  oldingisidan  keyingasiga  o`tishida  ta‘lim 

jarayoni  samarali  kechishi  uchun  va  o`qituvchi  va  o`quvchilar  alohida 

tayyorgarlikni  talab  etadi.  Bunday  muammolar  asosan  umumiy  o`rta  ta‘lim 

maktablaridagi  ta‘lim  mazmunini  va  jarayonini  tashkil  etishdagi  zamonaviy 

texnologiyalarni qo`llash masalasini hal etishda mavjutdir. 

    Umumiy  o`rta  maktab  ta‘limi  uzluksiz  ta‘lim  tuzulishida  shaxsining 

shakllanishida  muhim  o`rin  tutib  o`quvchilarni  ijtimoiy  hayotga  tayyorlaydi. 

Shuningdek navbatdagi ta‘lim bosqichidagi bilim oshishini davom ettirish uchun 

zarur bo`lgan ko`nikma va malakalarni puxta o`zlashtirishni ta‘milaydi. 

    Demak  uzluksiz  ta‘lim  malakali  raqobatbardosh  kadrlar  tayyorlashning 

asosi  bo`lib  ta‘limning  barcha  turlari  DTS  kadrlar  tayyorlash  tizimi  va  uning 

faoliyat ko`rsatishi muhitini yaxshilaydi. 

    Ma‘lumki  umumiy  o`rta  ta‘lim  o`quvchilari  tomonidan  bilim,  ko`nikma 

va malakalar bilan bir qatorda umumta‘lim fanlari asoslarini o`zlashtirishni ham 

nazarda  tutadi.  Bilimlarni  puxta  o`zlashtirish  uchun  o`quvchilarda  tanqidiy 

---

 

6 

tafakkur  mantiqiy  xotira  va  ijodiy  tasavvurni  muntazam  rivojlantirib  borish 

lozim. 

       Ushbu    ko`rsatmalar  uzluksiz  ta‘lim  tizimi  pedagok  va  barcha  rahbar 

xodimlar oldiga mas‘uliyatli vazifalar yuklaydi. Bu o`z navbatida ta‘lim tizimini 

sinfdan  tashqari  ma‘naviy-ma‘rifiy  ishlar  orqali  ham  yaxshi  amalga  oshirish 

mumkin.  Ayni  vaqtda  o`quv  adabiyotlar  mazmunini  qayta  tahlil  qilish    shular 

asosida  yangi  darsliklarni  yaratish  ta‘lim  bosqichlari  bo`yicha  uning 

samaradorligini  taminlash  asosida  tubdan  isloh  qilish  va  hayot  bilan  bog`lash 

lozimligini ko`rsatadi. 

    Umumta‘lim  maktablarining  adabiyot  darslarida  sinfdan  va  maktabdan 

tashqari  ma‘naviy-ma‘rifiy  ishlarni  uzluksizlikda  tashkil  etish,  shu  bilan    birga 

bu  vazifani  amalga  oshirishda  yangi  ped  texnologiyalardan    foydalanish  

mavzuning dolzarligini ko`rsatadi.