Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги бухоро муаҳндислик-технология институти

СИНТЕТИК ЁҚИЛҒИЛАР ОЛИШ ЖАРАЁНИНИНГ ИЛМИЙ АСОСЛАРИ 
3 
Exxon 
Mobil/QP 
Қатар 
154 
2011 
йилда 
қурилиши 
тугалланган, хом-ашѐси- табиий 
газ 
4 
Sasol/ QP 
Қатар 
65 
Қурилиши 
2011 
йил 
тугалланган, хом-ашѐси табиий 
газ 
5 
Sasol/ QP 
Қатар 
130 
Қурилиши 
2010 
йилда 
бошланган 
6 
ConocoPlillips 
/ QP 
Қатар 
160 
Қурилиши 
2010 
йилда 
бошланган 
7 
Marathon / QP Қатар 
120 
Қурилиши 
2010 
йилда 
бошланган 
8 
Shell/INPC 
Иран 
75 
Лойиҳаси тасдиқланмаган 
9 
Shell/NIOC 
Иран 
20 
Лойиҳаси тасдиқланмаган 
1
0 
Россия/Syntro
leum 
Иран 
140 
Лойиҳаси тасдиқланмаган 
1
1 
Sasol 
компанияси 
ЖАР 
ва‖Петронас‖
корпарацияси 
(Малайзия)
Ўзбекистон 38 
2013 йилдан бошлаб қурилиши 
бошланган 
Япония ва Жанубий Кария СТГ (суюлтирилган табиий газларни) 
импортидан ташқари миллий газ индустриясини қурган. Табиий 
суюлтирилган газларни олиш технологияси асосида GTL-ни олиш иккинчи 

---

СИНТЕТИК ЁҚИЛҒИЛАР ОЛИШ ЖАРАЁНИНИНГ ИЛМИЙ АСОСЛАРИ 
босқич ҳисобланади. Дунѐ энергетик соҳасининг жадаллашувида GTL ишлаб 
чиқариш технологиясининг аҳамияти табиий газдан, юқори сифатли 
синтетик мотор ѐкилғисини ишлаб чиқариш ҳисобланади. 
Мавзу-8. Суюлтирилган нефть газларини ишлаб чиқариш 
технологияси 
Режа: 
1. 
Нефть конларидаги йўлдош газларнинг ўртача таркиби
2. 
Пропанни ва ундан юқори бўлган углеводородларни олиш қурилмаси.
 
Нефть конларидаги ―хом‖ нефть қувур узатмалар орқали ҳайдалганда 
барқарорлашади. Нефтнинг барқарорлашиш жараѐнида унинг таркибидан 
енгил углеводородлар–йўлдош газлар ажралиб чиқади. Йўлдош газ 
суюлтирилган нефть газини олишнинг энг қиммат хом ашѐси ҳисобланади.
Нефтни қазиб олишда йўлдош газни ажратиб олиш ва қайта ишлаш 
ҳамда суюлтирилган нефть газини олишнинг энг содда технологияси 1-
расмда келтирилган.
Қудуқдан (1) келадиган нефть ѐғли газ билан биргаликда ажратгичга 
(2) кириб келади. Нефтнинг таркибидаги ѐғли газ ажратилади ва юқоридаги 
штуцер орқали чиқарилади, нефть эса ўрта қисмидаги штуцер орқали 
резервуарга йўналтирилади. Ёғли газ ажратгич орқали газни қайта 
ишлайдиган қурилмага йўналтирилади, у ерда абсорбция усулида енгил 
сиқиладиган газлар ажратиб олинади. Ундан кейин сиқиладиган газ 
абсорбентлардан ажратилади ва алоҳида углеводородларнинг фракцияларига 
ажратиш учун ажратгичга берилади.
Йўлдош газнинг таркибидан суюлтирилган газни абсорбция усулида 
ажратиб олишдан ташқари паст ҳароратдаги технология асосида ҳам ажратиб 
олинади. Йўлдош газлар газни қайта ишлаш заводларида қайта ишланганда 
қуруқ газ ва унинг таркибидан метан, этан ва қисман пропан, этан таркибли 

---