― pul va banklar ‖ fanidan 2017/2018 o‗quv yili uchun mo‗ljallangan

 

12-mavzu: Markaziy bankning mustaqilligi  

 

REJA: 

12.1. Markaziy bank mustaqilligi tushunchasi. 

12.2. Rivojlangan davlatlar markaziy banklari. 

12.3. Markaziy bankning iqtisodiy mustaqilligi va uni belgilovchi me‘zonlar. 

12.4.  Xorijiy  davlatlarda  markaziy  bankning  mustaqilligini  belgilovchi 

xususiyatlar. 

 

12.1. Markaziy bank mustaqilligi tushunchasi. 

 

qtisodiy  adabiyotda  Markaziy  bankning  mustaqilligi  tushunchasi  turli 

iqtisodchi  olimlar  tomonidan  turlicha  talqin  etilgan.  Massachusets 

texnologiya universiteti professori Stenli Fisherning fikriga ko'ra, Markaziy 

bank mustaqilligining 2 turi mavjud:  

-  instrumentlarni tanlashdagi mustaqillik  

-  maqsadlarni tanlashdagi mustaqillik 

  1991-yilda  V.  Grilli  fanga  Markaziy  bankning  siyosiy  mustaqilligi 

tushunchasini kiritdi. Uning fikriga ko'ra, Markaziy bankning siyosiy  mustaqilligi 

– bu Markaziy bank rahbariyatini tayinlash jarayonini hukumatdan mustaqilligidir. 

Ammo  hozirgi  davrda  Markaziy  bankning  siyosiy  mustaqilligi  nafaqat  Markaziy 

bank  rahbariyatini  tayinlash  jarayonidagi  mustaqillikni, balki  pul-kredit  siyosatini 

amalga oshirishdagi mustaqillikni ham o'z ichiga oladi. 

  Ko'pchilik  iqtisodchi  olimlar  –  (Maskiandaro,  Tabellini,  Sukerman, 

Eyffinger,  Shennaev  va  boshq.)  tomonidan  Markaziy  bankning  iqtisodiy 

mustaqilligini mavjudligi e'tirof etilgan.  Markaziy bankning iqtisodiy mustaqilligi 

                                                 

126

 ―The economy theory of money, banks and financial markets.‖F.Mishkin 2006. p.423-424

 

 

I 

---

–  bu  Markaziy  bankning  o'z  ixtiyoridagi  mablag'lar  va  instrumentlardan 

foydalanishda hukumatdan va davlat boshqaruv organlaridan mustaqilligidir.