Инсонни психологик жиҳатдан қўллаб-қувватлаш ва ҳимоя қилиш

“Уч литрли банка фалсафаси” ҳақидаги қисса. 
Фалсафа фани ўқитувчиси дарс пайтида уч литрлик банка олиб, унинг 
ичига тухумдек келадиган тошларни солди. Банка тўлгач, талабалардан 
“Тўлдими?”, деб сўради. “Тўлди”, деб жавоб беришди талабалар. Шунда 
муаллим халтачадаги нўхотни банка ичига ағдарди. Нўхот бўш жойларни 
тўлдирди. “Тўлдими?”, деб сўради муаллим. “Тўлди”, деб жавоб беришди 
талабалар. Шунда муаллим бошқа халтачадаги қумни банкага ағдарди. Қум 
бўш жойларни эгаллади. “Тўлдими?”, деб сўради муаллим. “Тўлди”, деб 
кулишди талабалар. Энди устоз ҳам: “Мана энди ҳақиқатда тўлди”, деди. 
Талабалар муаллимдан бу тажрибанинг маъносини сўрашди. Мана бу банка 
сизнинг ҳаётингиз. Мана бу олти-етти дона тош сизнинг ота-онанингиз, 
оилангиз, фарзандлар, қариндош-уруғ ва дўстлар, билим ва маълумотингиз. 
Улар ҳаётингизда биринчи ўринда туришлари керак. 
Мана бу нўхотлар эса, сизнинг ишингиз, мартабангиз, обру-
эътиборингиз, машинангиз, дала ҳовлингиз ва бошқалар. 
Мана бу қумлар эса, бўш вақтингизни тўлдирадиган ўйин-кулга, 
хурсанчилик. 
Агар банкани дастлаб қум билан тўлдирсангиз, унда тошлар ва нўхотга 
жой қолмайди. Демак, ҳаёти ўйин-кулгидан иборат бўлган одамнинг на иши, 
на обрўси ва на оиласи бўлади. Худди шунингдек, банкани дастлаб нўхот 
билан тўлдирсангиз, қумга жой топилади, лекин тошлар сиғмайди. Демак, 

---

5 
фақт пул, мартаба ва шунга ўхшаш нарсалар кетидан қувган одамнинг ҳам 
на дўстлари, на қариндошлари бўлади. Сиз биринчи ўринга тошларни, яъни 
ота-она, оила, дўст, қариндошларни қўйинг. Тошлар учун нўхотларни 
камайтиришингиз мумкин, лекин нўхотлар учун тошлардан воз кечманг. 
Хулоса: Эй фарзанд, ҳаётда асосий нарсалар бармоқ билан санарли 
даражада оз бўлади. Сен уларни камайтирма. Шунда ҳеч адашмайсан. 
Изоҳ: моддий қадриятлар маънавий қадриятлардан устун келиши оилада 
маънавий бўшлиқни юзага келишига замин яратади. Дарҳақиқат кино 
кўришга вақтимиз бор, фарзанд тарбиясига эса – йўқ, меҳмон кутишга, 
дастурхонни чиройли безашга вақт ва имконият бор, ота-онадан ҳабар 
олишга, боланинг устози билан учрашишга вақт йўқ. Шундай экан, 
яқинларингизга кўпроқ вақт ажратинг, фарзандингизга меҳрли бўлинг, 
соғлиғингиздан қайғуринг, қолган ҳаммаси топилади. 
Қўлланиш соҳаси: ҳаётий позицияларни мустаҳкамловчи тренинг 
семинарларда, ота-оналар йиғилишида.