Jahon tarixi

5 -§ .  Angliyada  qirol  hokimiyatining  kuchayishi
Mutlaq  monarxiya.  M utlaq  monarxiya  (absolutizm) 
— davlat hokimiyatining huquqi hech qanday qonun bilan 
cheklanm agan  yagona  bir  shaxs  —  m onarx  qo ‘lida 
to ‘planishidir.
Boshqaruvning  mutlaq  monarxiya  shakli  siyosiy  tarqoq 
mamlakatni  yagona  markaziy  hokimiyat  qo‘l  ostida  birlash- 
tirish  natijasida  vujudga  keldi.  Mutlaq  monarxiya  mamlakat 
tarqoqligiga  barham  berdi.  Chunonchi,  qirol  Genrix  VIII 
Tyudor  (1509—1547)  hali  ham  mustaqilligini  saqlab  qolgan 
ayrim  shimoliy  grafliklar  va  Uelsga  yurish  qilib,  butun 
mamlakatni  birlashtirdi.
Aynan  mutlaq  monarxiya  feodallarning  o‘zaro  ichki urush- 
lariga  barham  berdi.  Tyudorlar  feodallar  qo‘shinlarini  tarqa- 
tib  yubordi.
Bo‘ysunishni istamagan feodallarning  qo‘rg‘onlari yer bilan 
yakson  qilindi.  Isyonchilarning  yerlari  tortib  olindi  va  qirollik 
mulkiga  qo‘shib  yuborildi.
Shaharlarning  huquqlari  cheklab  qo‘yildi.  Toifaviy-vakillik 
organi boMmish parlament butunlay bo‘lmasa-da,  o‘z ahamiya- 
tini  yo‘qotdi.  Yangi  soliqlar  joriy  etish  masalasidagina  par- 
lament  roziligining  shartligi  belgilab  qo‘yildi.
Angliya  qirollari  veto huquqiga  ega  edilar.  Bu huquq ularga 
parlamentning  har  qanday  qarorini  taqiqlay  olish  imkonini 
berardi.  Mamlakat  ichki  va  tashqi  siyosatining  asosiy  yo‘na- 
lishini  parlament  emas,  tarkibini  qirol  tuzadigan  Maxfiy  Ken- 
gash  belgilar  edi.