Ma’ruza matnlari



Download 1,55 Mb.
Pdf ko'rish
bet177/234
Sana31.12.2021
Hajmi1,55 Mb.
#255397
1   ...   173   174   175   176   177   178   179   180   ...   234
Bog'liq
hozirgi ozbek tili

 
Mantiqiy mushohada uchun 
1.Bormoq va ketmoq fe’llari qaysi semasi asosida birlashib, qaysi semasi bilan farqlanadi? 


Ma’ruza matnlari.  
 
109 
2.Muhabbat va sevgi  leksemalarida farqlovchi sema qaysi? 
3.So‘zum  munda  qolur,  Borurman  o‘zum  (Yugnakiy)  misrasidagi  bormoq  fe’lining  semik 
tarkibini aniqlang. 
 
 
Semema  semalari  o‘zaro  dialektik  munosabatda  va  teskari 
mutanosiblikka  ega.  Sememani  uchburchakka  qiyoslasak,  har  bir  turga 
mansub  sema  uning  bir  burchagini  tashkil  qiladi.  Uchburchakda  bir 
burchakning kattalashishi boshqalarining kichrayishi hisobiga yuz berganligi 
kabi  sememadagi  bir  semaning  kuchayishi  boshqa  semaning  kuchsizlanishi 
evaziga  sodir  bo‘ladi.  Masalan,  mustaqil  leksemada  atash  semasi  kuchaysa, 
ifoda  semasi  kuchsizlashadi,  ifoda  semasi  kuchaysa,  atash  semasi 
kuchsizlanadi.  Masalan,  ko‘chma  ma’noli  leksemalarda  atash  semasi 
kuchsizlanib, ifoda semasi kuchaygan bo‘ladi. Leksema nutqda voqelanganda 
ham  uning  atash  semasi  o‘z  o‘rnini  ma’lum  darajada  ifoda  semasi 
voqelanishiga  bo‘shatib  beradi.  Masalan,  bo‘ri  leksemasi  odamga  nisbatan 
qo‘llanganda  undagi  “hayvon”,  “itsimonlar  oilasiga  mansub”,  “yovvoyi”  atash 
semalari  kuchsizlanib,  “yirtqich”,  “vahshiy”,  “qonxo‘r”  ifoda  semalari 
kuchaygan holda yuzaga chiqadi. 
Mustaqil leksema yordamchi so‘z vazifasida qo‘llanganda undagi atash va 
ifoda semasi kuchsizlanib, vazifa semasi esa kuchayib voqelanadi. 
 
 

Download 1,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   173   174   175   176   177   178   179   180   ...   234




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish