Jizzax politexnika instituti «qurilish materiallari va konstruksiyalari»

2. Klinkersiz Shlakli bog‘lovchi 
 
Shlakli      klinkersiz      bog‘lovchi      -    bu      mayin      maydalangan    Shlak, 
qotishi  uchun  tarkibida  aktivizatori  bo‘lgan    qo‘shimchali  mahsulotdir. 
Aktivizatorlar        Shlak        bilan        astoydil        aralashtirilib,        birgalikda 
maydalaniladi.   (sulfat   Shlakli,  ohak-Shlakli  bog‘lovchi),   yoki   suvli qorishma 
(ishqor Shlakli bog‘lovchi) bilan qotiriladi. 
Sulfat-Shlakli  sementlar  -  bu  gidravlik  bog‘lovchi  modda,  domna 
Shlakining mayin maydalangani bilan sulfatli qotiruvchining birgaligida (gips yoki 

---

angidrit) ishqorli aktivizator (portlandsement ohagi yoki kuydirilgan dolomit) bilan 
olinadi. 
Sulfat-Shlak  guruhi  ichida  keng  tarqalgani  gips-Shlakli  sementdir  tarkibida 
75...85%  Shlak,  10...15%  ikkisuvli  gips  yoki  angidrit,  2%  gacha:  kalsiy  oksidi 
yoki  5%  portlandsementli  klinker  bor.  Foydalanilganda;  yuqori  aktivlikni 
ta’minlaydigan  angidrit,  700
0
C 
temperatura 
kuydirilganda 
va 
yuqori 
alyuminooksidli asosiy Shlaklardir. Asosiy Shlakni    kamayish   miqdori      bilan   
ohak   konsentratsiyasining  oshishi maqsadga muvofikdir (0.2 g/l SaO dan asosiy 
Shlaklar  uchun,  0.4...0.5  g/l  nordon  Shlaklar  uchun).    Bu    sementni  turli-
tumanligidan  biri,  shuningdek,  Shlakli  klinkersiz  sementdir,  85...  90  %  Shlak, 
5...8%  angidrit  va  5...8%  kuygan  dolomitdan  tashkil  topgan.  Dolomitning 
kuydirilish  darajasi  Shlak  negiziga  bog‘liq.    Shlak  negizidan  foydalanishda 
kuydirish  800...900  °C  haroratda  olib  boriladi,  qisman  parchalanish  CaCO
3
, 
nordon esa  1000-1100 °C haroratda a
3
 to‘liq parchalanadi.