Сузиш спорти турларига умумии характеристика

 

BATTERFLYAY (DELFIN) USULI HAQIDA MA'LUMOT 

Batterflyay usulida suzishning kelib chiqishi va rivojlanishi brass usuli bilan bog'liq. 1928 yilgi 

IX Olimpiada o'yinlarida birinchi  marta filippinlik T.  Indelfons songacha eshish harakatini  namoyish 

qilib  (200  m-2.  56,  4),  bronza  medali  sovrindori  bo'lgan.  1934  yili  rus  suzuvchilari  V.  Uvarov,  D. 

Vladimirovlar  burilish  devoriga  yaqinlashganda  qo'llarini  havodan  olib  o'tishni  qo'llashdi.  Shundan 

boshlab  batterflyay  nomi  kelib  chiqdi.  1935  yil  fevralida  amerikalik  E.  Xiggins  100  m  ga  birinchi 

marta  batterflyay  usulida  suzib  1.  10,  8  natija  bilan  Jahon  rekordini  1,  6  sekundga  yaxshiladi. 

Brassning yangi varianti ustida rus suzuvchilaridan S. Boychenko va L. Meshkovlar ish olib borishdi. 

1935 yilning kuzida S. Boychenko 100 m ga batterflyay usulida suzib, 1. 08,0 natija bilan yangi Jahon 

rekordini  o'rnatishga  muvaffaq  bo'ldi.  Shu  vaqtdan  boshlab  ikki  sovet  suzuvchisi  15  yil  davomida 

Jahon birinchiligini qo'ldan boy berishmadi.  

Batterflyayning  ustunligi  XV  Olimpiada  o'yinlarida  (1952)  ma'lum  bo'ldi.  Bu  200  m  final 

suzishlarida  ishtirokchilarning  batterflyay  usulini  qo'llashiga  olib  keldi.  Shu  sababdan,  1953  yil 

yanvaridan  boshlab  xalqaro  suzish  federasiyasi  qarori  bilan  batterflyay  mustaqil  suzish  usuli  sifatida 

ajratilib, oyoq harakatlarini vertikal yuzada yuqoridan pastga yo'nalishda bajarishga ruxsat berildi.  

Batterflyay  texnikasining  keyingi  takomillashgan  varianti  venger  suzuvchisi  D.  Tumpek  nomi 

bilan  bog'liq.  U  oyoq  harakati  tarzini  o'zgartirib,  1954  yili  Jahon  rekordini-1.  02,0  qo'lga  kiritdi. 

Batterflyay usulida suzish texnikasining tezkor usuli «delfin»» deb nomlandi. Bunda gavda va oyoqlar 

vertikal yuzada tulqinsimon harakatni bajargan. XVI Olimpiada o'yinlarida (1956) hamma sportchilar 

delfin  usulida  suzishgan.  Keyin  (1957-1960)  sportcha  suzish  usuli-batterflyay  (delfin)  texnikasi 

rivojlantirildi:  

a)  

harakat sur'atining oshishi va «qadam»ning qisqartilishi;  

b)  

gavda to'lqinsimon harakati va hujum burchagining kamayishi;  

v)  

yelkaning biroz yuqori va turg'un holati;  

g)  

biroz sayozlikda qo'llar bilan eshish;  

d)  

qo'llarning biroz keng holati;  

ye)  

so'llarni  havodan  olib  o'tishning  tezlashishi  vasirpanishning  kamayishi  yuzaga  keldi. 

Bundan  tashqaritexnikani  rivojlantirish  yelka  holatini  bartaraf  qilish,  yuqori  sur'at  va  eshish  kuchini 

oshirish masalalarini hal etish bilan yakunlandi.