O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi

Silikonli  polimerlar.  Bu  polimerlar  silikonli  yoki  yarimsilikonli  birikmalar  -  yuqori 
molekulali  kremniy  saqlovchi  organik  brikmalardir.  Bu  brikmalar  kremniy  va  kislorod 
atomlaridan shuningdek, kremniyni erkin valentliklariga metil, etil va fenil radikallari  birikkan 
zanjirdan iborat bo‗lib, ular ya‘ni silikonlar (siloksanlar) molekulasi chiziqli yoki tarmoqlangan 
tuzilishga  ega.  Silikonli  polimerlar  Bu  jihatdan  xatto  vazelin  va  uglevodorodli  asoslardan  ham 
ustunlikka  ega.  Faqatgina  ko‗z  kon‘yunktivasiga  qitiqlovchi  ta‘sir  qilganligi  sababli,  ko‗z 

---

 
62 
 
surmalarini  tayyorlashda  ulardan  foydalanish  mumkin  emas.  Polidietilsiloksanlar  boshqa 
silikonli  polimerlarga  nisbatan  dori  moddalari  va  surtma  tarkibiga  kirgan  boshqa  yordamchi 
moddalar bilan yaxshi kelisha oladi. Kondensatsiya darajasi 5 ga teng bo‗lgan polimer ―Esilon - 
4‖ nomini olgan bo‗lib, u 4-raqamli polidietilsiloksanli suyuqlik deyiladi. Kondensatsiya darajasi 
15  ga  teng  bo‗lgan  polimer  ―Esilon-5‖  deyiladi.  ―Esilon-4‖  va  ―Esilon-5‖  surtma  asosining 
komponenti sifatida ishlatiladi. Ular vazelin va o‗simlik moylari (kastorovoe moyidan tashqari) 
bilan  yaxshi  aralashadi,  vazelin, parafin, serezin, xayvon va o‗simlik moylari, lanolin  (suvsiz), 
spermatset,  mum  va  boshqalar  bilan  bir  jinsli  qotishma  xosil  qiladi.  Faqat  bir  qator  moddalar 
bilan  aralashtirishda  (baliq  moyi,  olein  kislotasi,  skipidar,  metilsalitsilat)  belgilangan  tartib-
qoidalarga rioya qilish lozim, ya‘ni maxsus aralashtirgichlardan foydalanish maqsadga muvofiq 
bo‗ladi. Polidietilslikonlarda mentol, kamfora, fenol, fenilsalitsilat, qoramoy va boshqa qutubsiz 
va  semipolyar  dori  moddalari  yaxshi  eriydi.  Oddiy  emulgatorlar  yordamida  ular  suv,  spirt  va 
glitserin bilan emulgirlanadi [4,5].