Maxsus pedagogika

Mir  Alisher  Navoiy  bolalar  tarbiyasini  barvaqt  boshlagan  m a’qul, 
degan barcha mutafakkirlaming fikriga qo‘shilgan holda,  insonning voyaga 
yetishida  ta ’lim-tarbiyaning  o ‘rni  beqiyos  ekan,  bu  jarayonni  azaliy 
a n ’analarga  tayangan  holda  amalga  oshirish  lozim,  deb  hisoblaydi. 
0 ‘rganilayotgan  bilimlami  yod  olish,  xotirada  saqlash  va  kezi  kelganda 
tez-tez  takrorlab  turish  ta’lim  va  tarbiya jarayonida  muhim  o ‘rin  egallab, 
bola  xotirasini  m ustahkam laydi,  ilmlar  chashmasiga  kirib  borishni 
ta’minlaydi,  tarbiyalanuvchida  muayyan  tartib-intizomni  shakllantiradi, 
bahs-munozara  yuritish  madaniyatini  yuksaltiradi.
Alisher Navoiyning  «Mahbub  ul-qulub»  asarida  ilgari  surgan  ta’limiy- 
tarbiyaviy g‘oyalari,  ko'plab  nazariy  mulohazalari  milliy  m a’naviyatimizni 
xolis anglab yetishda bugungi  avlodlar uchun benazir manba va asos bo‘lib 
xizmat  etadi.
Eramizdan  avvalgi  523—529-yillar orasida  buyuk  mutafakkir Zardusht 
tomonidan  yaratilgan  «Avcsto»  kitobida  ham  ta’lim-tarbiyaga  oid  qator 
g‘oya va qarashlami ko‘rish mumkin.
«Avesto»da ta’kidlanishicha,  tarbiya  hayotning  tayanchi,  shu  boisdan, 
har bir yoshni yaxshi o‘qish va yozishga o ‘rgatish lozim.  Unga yoshligidanoq 
mehnat  qilib,  mehnatning  tagi  rohat  ekanligini  anglatish,  buning  uchun 
daraxt  ko‘chati  o ‘tqazishga,  uy-ro‘zg‘or  qurollari  yasashga,  yerga  ishlov 
berish va chorva bilan shug‘ullanishga o ‘rgatish shart. Zotan, uning fikricha, 
yaxshi  va  ezgu ishlar yaratish  uchun  kishi  mehnat  qilishi  zarur,  o‘z  qo‘llari 
bilan  moddiy  noz-ne’matlar  yaratmas  ekan,  u  yashash  lazzatini  ham  his 
qilmaydi,  hayot  qadriga  ham  yetmaydi.
Yuqoridagi  fikrni  davom  ettirib,  yanada  chuqurroq g‘oyani  ham  ilgari 
suradi.  Inson  nafaqat  mehnati  tufayli  o‘zini  va  oilasini  boqadi,  balki  unda 
yerga  va  yurtiga  bo‘lgan  muhabbati  ham  paydo  bo‘ladi.  Zotan,  har  inson 
o ‘zi  o ‘sib-ulg‘aygan  mamlakatni  eng  yaxshi  va  go‘zal  mamlakat  deb 
tushunmog‘i kerak.