Maxsus pedagogika

Huquqiy  tarbiya  va  qonun  ustuvorligi  haqida  asosiy  tushuncha
Umuman  olganda,  qonun  hamma  uchun  tengligi  bilan  ulug‘vordir 
va shundagina uning tarbiyaviy ahamiyati  katta bo‘ladi.  Qonunga barcha 
itoat  etadi.  Davlat  har bir fuqarosini  himoya  etsa,  unga  huquqiy yordam 
bersagina ular xotirjam yashaydilar, unumli mehnat qiladilar.  Davlatimizda 
qonun  ustuvorligining  mazmuni,  m a’nosi  ham  ana  shundan  iboratdir. 
Qonun  barchaga  barobar.  Davlatimiz  qonunlariga  jami  fuqaro  yoshi- 
dan,  mansabidan,  millati,  irqi  va  dinidan  qat’i  nazar,  barcha  barobar 
bo‘ysunmog‘i  shart.
Prezidentim iz  I.A.Karimov  «Bizdan  ozod  va  obod  Vatan  qolsin» 
asarida,  «Qonun  qog‘ozda  qolib  ketsa  jam iyat  aslo  ravnaq  topmaydi.
178

---

Q onun  am alda  b o ‘lishi  lozim»,  deb  ta ’kidlab  o ‘tadi.  Shuning  uchun 
Prezidentim iz  yangi  Konstitutsiya  haqida  fikr  yuritib .deydi:  «Yangi 
Konstitutsiyamizning  eng  muhim  mohiyati  shundan  iboratki,  unda 
«Davlat  organlari  va  m ansabdor  shaxslar  jam iyat  ham da  fuqarolar 
oldida  m as’uldirlar.  Ya’ni,  fuqarolar  m anfaatining  ustunligi  qonuniy 
ravishda  mustahkam langan  va  kafolatlangan».
Fuqarolar manfaati  va huquqi ustun ravishda kafolatlansa va bunga 
am alda ahamiyat berilib,  uning ijrosi ta ’minlansa-, bu xalq ommasining 
jo ‘shqin mehnatini  mustahkamlash  ishlarida faolligini to ‘la ta ’minlaydi. 
Biz  qurayotgan  huquqiy-dem okratik jam iyatning  asosiy  vazifasi  ham 
ana  shudir.  Zotan,  0 ‘zbekiston  mustaqilligini  e ’lon  qilib,  o ‘zining 
m a’naviy qadriyatlarini va aqliy salohiyatini tiklash,  iqtisodiy  va ijtimoiy 
sohalarida  tub  o ‘zgarishlar,  ijtimoiy  himoyani  ko‘zda  tutgan  huquqiy- 
demokratik davlat  poydevorini  qurish  davriga  qadam  qo‘ydi  (o‘sha  asar, 
15-bet).
0 ‘zbekiston  Respublikasining  asosiy  qomusiy  qonunlar  majmuasi  — 
Konstitutsiya bilan yaqindan  tanishsak va uni chuqur tahlil  qilib ko‘rsak, 
unda o ‘tmishda  — bobolarimiz  yashagan davrlarda shakllangan  sharqona 
milliy tafakkur, muqaddas islomona qadriyatlar, nasllardan nasllarga meros 
bo ‘lib  kelgan  adolat,  haqiqat,  im on,  e ’tiqod,  vijdon,  m ehr-oqibat, 
o ‘zbekona or-nomus va shu kabi milliy-axloqiy an’analarning o ‘z ifodasini 
topganiga guvoh bo‘lamiz,  shu  bilan birga, jahon davlatlari tajribalaridan 
ijodiy foydalanilgandir. Zotan, bu narsa albatta muhimdir.  Konstitutsiya va 
boshqa qonunlarda nima kafolatlangan bo‘lsa, ular xalqning, shuningdek, 
yosh  avlodni  shu  ruhda  tarbiyalashga  qodirdir.  Konstitutsiyaning  m a’no 
va mazmuni  tarbiyaning quyidagi  va shu  kabi yo‘nalishlarida  qo‘llanma 
' sifatida  xizmat  qilishi  shubhasiz:
—  hurflkrlilik;
—  milliy  iftixor;
— milliy  qadriyatlarga  hurmat;
— erkinlik va ozodlik;
—  insonparvarlik;
—  vatanparvarlik;
— birodarlik va hamkorlik;
— ilmga mehr-muhabbat;
— iymon  va  e’tiqod;
—  halollik;
—  axloqiy  poklik;
— madaniy merosga  hurmat;
— adolatparvarlik va odillik;
—  mehnatsevarlik;
—  baynalminallik;
179

---

—  ijodkorlik  va  tashabbuskorlik;
— tadbirkorlik va ishbilarmonlik;
— qonunga  nisbatan  itoatkorlik;
—  mustaqillikni  mustahkamlash  va  rivojlantirish  g‘oyalariga  sadoqat;
— islom diniga hurmat;
— Prezident va  davlatni  qadrlash.
Mustaqillik  tarbiyasining  shu  yo‘nalishdagi  sohalari  —  milliy  axloq- 
odobning  tarkibiy  qismidir.  Shuningdek,  ular  mustaqillik  tarbiyasining 
asosini  tashkil  qiladi.  Zikr  qilingan  pedagogik  asoslar  xalq  xo‘jaligining 
barcha  sohalarini  rivojlantirishda,  yosh  avlodni  tarbiyalashda  muhim  rol 
o ‘ynaydi.