Petrografiya

Gipabissal      tog’    jinslari.    Gabbro-bazalt  guruhini  gipabissal 

turlari-mikrogabbro,    gabbro  –  pegmatit,    dolerit,  diabaz      va    

gabbro  –  porfiritlarning  mineral  tarkibi  gabbronikiga  mos  keladi. 

Birinchi jins gabbrodan mikrogabbroli strukturasi bilan farq qiladi. 

Gabbro-porfirit  porfir  strukturali  bo'lib,  fenokristallarni  piroksen  va 

plagioklaz  tashkil qiladi.                 

Diabaz  va   doleritlar mayda va o'rta donali jins bo'lib, ular 

tarkibida  asosan  plagioklaz  va  avgit  bor.  Asosliroq  diabazlarda 

(olivinli diabaz) idiomorfliroq olivin ham uchraydi. Ayrim hollarda 

kvars  ham  uchrashi  mumkin  (kvarsli  diabaz).  Jins  tarkibida 

ahyon-ahyonda  kvars  bilan  birga  ortoklaz  bo'lib,  ular 

mikropegmatit birikmani hosil qiladilar (kongodiabaz). 

Odatda  ikkilamchi  jarayonlarda  o'zgarmagan  kaynotip  jinslar 

dolerit deb ataladi. Diabaz esa ko'pincha o'zgargan paleotip tog’ 

jinsidir.  Ular  ofit  strukturali  bo'lib,  plagioklaz  piroksenga  nisbatan 

idiomorfliligi bilan ajralib turadi. 

---

 

17 

Diabaz  va  doleritning  mineral  tarkibi  bir  xil  bo'lib,  ular  bir-

biridan  ofit  strukturasining  har  xil  turlariga  mansubligi  bilan  farq 

qiladilar.  Diabaz  tog’  jinsiga  diabaz  struktura  xosdir.  Unda 

plagioklaz va piroksen donalarining katta-kichikligi bir xil  bo'lib, 

plagioklaz  donalarining  orasida  piroksenning    kristalli  joylashadi. 

Dolerit  jinsiga  dolerit  strukturasi  xos  bo'lib,  plagioklaz  donalari 

orasida piroksenning bir necha kristallari uchraydi. 

Gabbro-pegmatit  yirik  va  gigant  kristalli  tog’  jinsi.  Uning 

tarkibida  plagioklaz  (labrador),  avgit,  amfibol,  titanomagnetit 

uchraydi. Tog’ jinsida yana oz miqdorda ortoklaz va kvars bo'lib, 

ular mikropegmatit strukturani hosil qiladi.