Книга узб испр! gjck!indd

   МP 3 
Тrener bir parcha qog’ozni (tog’ri to’rtburchak shaklida) qo’liga olib, 
auditoriyaga murojaat qiladi: «Bu uchburchak, shunday emasmi?» 
Auditoriya qarshilik bildiradi – bu to’g’ri to’rtburchak, uning burchagi 4 
ta va tomonlari 4 ta, uchburchakning esa 3 ta tomoni va 3 ta burchagi 
bor.
Siz nimaga asoslanib, bunday xulosaga keldingiz? Bilim asosida. Men 
aytgan gapni siz ega bo’lgan bilimlar bilan taqqosladingiz, va tahlil 
o’tkazdingiz – ikkita shaklni taqqosladingiz.
Bilim qancha ko’p bo’lsa – taqqoslash va tahlil qilish osonroq bo’ladi, demak, 
insonni aldash, uni biron nimaga ishontirish, biron ishni qilishga majbur qilish 
qiyin bo’ladi. Chunki, ma’lum bilimlar hajmiga ega, tanqidiy fikrlaydigan inson, 
qarorni qabul qilishdan oldin bironta dalil yoki vaziyatni har tomonlama o’ylab 
ko’radi, uning vaqt o’tishi davomida rivojlanishini kuzatadi, boshqalarning 
fikri bilan tanishib chiqadi. Boshqacha qilib aytganda, tanqidiy fikrlash – bu 
sizga gapirilayotgan axborotni tahlil qila olish qobiliyati.

---

24
Ushbu tahlilni amalga oshirishga va tanqidiy fikrlashga bo’lgan ilk qo’yiladigan 
qadam esa oddiy: savollarni berish qobiliyati! Avvalom bor, o’zingizga. 
Agar biz kundalik hayotimiz, turli manbalardan katta miqdorda oladigan, 
hamda ular bizning harakatlarimizga va o’zimizni qanday tutishimizga ta’sir 
qiladigan yangiliklar va xabarlar haqida gapiradigan bo’lsak. Misol uchun, 
sevimli do’koningizda chegirmalar ekanligini eshitib, xaridlar qilishga yugurib 
ketdingiz. Axborotning rost ekanligini tushunish uchun qanday savollarni 
berishimiz mumkin?