Samarqand davlat universiteti Aminov I. B. Nazarov F. M

 

Registrli kesh-xotira 

Registrli kesh-xotira — nisbatan katta sig‘imli yuqori tezlikli xotira bo‘lib, u 

AX va MP o‘rtasida buferdir va amallar bajarish tezligini oshirish imkonini beradi. 

Uniberishgeneratoriningtaktlichastotasi  40  MGcvaundanyuqoribo‘lgan  SHK 

lardayaratishmaqsadgamuvofiqdir. 

Kesh-

xotiraregistrlarigafoydalanuvchimurojaat egaolmaydi,  shuninguchun  ham  unikesh 

(Cache) 

deb 

nomlangan, 

buingliztilidantarjimaqilganda 

«maxfiy 

joy» 

ma‘nosinibildiradi. 

 

Kesh-xotirada  MP  olgan  yoki  o‘z  ishining  yaqin  taktlarida  oladigan 

qiymatlar  saqlanadi,  bu  qiymatlarga  tezda  murojaat  qilish  dasturning  navbatdagi 

buyruqlarini 

bajarish 

vaqtini 

qisqartirish 

imkonini 

beradi. 

Dasturningbajarilishvaqtida 

AX 

danbirmunchailgariuqilganqiymatlarkesh-

xotiragayoziladi. 

Natijalarniyozishprincipibo‘yichakesh-xotiraningikki tipi bor: 

• «teskariyoziladigan» 

kesh-xotirada amallarningnatijalari 

u 

AX 

gayozilishidanoldinkesh-xotiradaqaydqilinadi, 

keyin esakesh-

xotiranazoratchisibuqiymatlarnimustaqilravishda AX gaqaytadanko‘chiribyozadi; 

• 

«to‘g‘ridanto‘g‘riyoziladigan» 

kesh-

xotiradaamallarningnatijalaribirvaqtningo‘zida  parallel  ravishda  ham  kesh-

xotiraga, ham AX gayoziladi. 

 

80486 MP laridan boshlab mikroprotsessorlar o‘zining sozlangan xotirasiga 

(  yoki  1-darajali  kesh-xotiraga) ega,  shu  bilan,  xususan,  ularning  yuqori 

---

32 

 

unumdorligi kelib chiqadi. Pentium va Pentium Pro mikroprotsessorlari qiymatlar 

uchun alohida va buyruqlar uchun alohida kesh-xotiraga ega: Pentium da bu xotira 

sig‘imi katta emas — 8 Kbaytdan, Pentium MMX da — 16 Kbaytdan, Pentium Pro 

da  1-darajali  kesh-xotiradan  tashqari,  mikroprotsessor  platasiga  sozlangan  va 

mikroprotsessorning  taktli  chastotasida  ishlaydigan,  sig‘imi  256  yoki  512  Kbayt 

bo‘lgan 2-darajali kesh-xotira ham mavjuddir.  

 

Shuni inobatga olish kerakki, hamma MP larda 2-darajali qo‘shimcha kesh-

xotira  ishlatilishi  mumkin,  u  MP  dan  tashqarida  bosh  platada  joylashtiriladi  va 

sig‘imi bir necha megabaytlargacha etishi mumkin.  

Izox,  Tezkorxotiradinamik  (Dynamic  Random  Access  Memory  —  DRAM) 

yokistatik 

(Static 

Random 

Access 

Memory 

— 

SRAM) 

tipidagimikrosxemalardaqurilishimumkin.Xotiraningstatik 

tipi 

sezilarlidarajadayuqoriroqtezkorlikka ega, 

lekindinamiktipgaqaragandaanchaqimmatroqdir.  SRAM  registrlixotiraning  (MPX 

vakesh-xotira) 

asosihisoblanadi, 

asosiyxotiradaTeSKJK, 

ningasosiniodatda 

DRAM-mikrosxemalartashkil etadi.