Голландиянинг Эуреко компанияси Полша ҳукумати билан Полшанинг

servanda)” элементига амал қилинмаган . Яъни шартнома мазмунидан 
кўриниб турибдики, Полша ҳукумати Голландиянинг Эуреко компанияси 
билан Полшанинг собиқ суғурта компанияси ПЗУнинг аксияларини сотувга 
1
ИНВЕСТИЦИЯЛАРНИ РАҒБАТЛАНТИРИШ ВА ҲИМОЯ ҚИЛИШ ТЎҒРИСИДА 2011-йил 19-апрел,

---

3 
қўйиш мажбуриятини олган.Бироқ ушбу мажбурият Полша ҳукумати 
томонидан бажарилмаган бу эса халқаро инвестиция қонунчилиги 
принсипиаридан бири ҳисобланган адолатли тенг режим принципининг 
муҳим элементи “pacta sunt servanda “ нинг бузилиши ҳисобланади. 
Иккинчи, Бундан кейинги вазиятда эса Эуреко ,Полшада 
хусусийлаштириш сиёсий масалага айланганлиги боис турли важлар билан 
ПЗУни сотишни кечиктирди, бу эса Голландия-Полша ўртасидаги икки 
томонлама инвестиция шартномасини бузилишига олиб келади деган важ 
билан арбитраж судига мурожаат қилди. Бу ерда Эуреконинг арбитраж 
судига мурожаат қилишига асос бўлиб ҳисобланган Голландия-Полша 
ўртасидаги икки томонлама инвестиция шартномасига эътибор қаратсак. 
Халқаро инвестиция ҳуқуқидан маълумки, чет эллик инвесторга ва уларнинг 
инветстицияларига мезбон давлатнинг қандай муомала қилиши кўпинча 
инвесторларнинг миллий давлати ва мезбон давлат томонидан имзоланган 
икки томонлама инвестиция шартномаси (БИТ)га боғлиқдир .Ушбу икки 
икки томонлама инвестиция шартномалар одатда икки давлат ўз ҳудудидаги 
хорижий инвесторларга нисбатан адолатли муносабатларни таклиф 
қиладиган бандни ҳам ўз ичига олади.Бундан ташқари ушбу банд одатий 
ҳуқуқ нормасига айланади ҳамда бу инвестор иккитомонлама инвестиция 
шартномаси(БИТ) контексидан ташқарида ҳам унга таяниши мумкинлигини 
англатади.Ушбу банд бўйича ҳуқуқлари ҳурмат қилинмаган хорижий 
инвесторлар давлатни халқаро суд олдига олиб келишлари мумкин. 
Демак юқоридаги ҳолатлардан шундай умумий хулосага келишимиз 
мумкинки Голландия-Полша ўртасидаги икки томонлама инвестиция 
шартномаси(БИТ) да ҳам хорижий инвесторларга нисбатан адолатли 
муносабатларни таклиф қиладиган банд ҳам ўз ифодасини топган. Ҳамда 
ушбу банд одатий ҳуқуқ нормасига айланиши ҳамда бу инвестор икки 
томонлама инвестиция шартномаси(БИТ) контексидан ташқарида ҳам унга 
таяниши мумкинлигини англатишини инобатга олсак, Голландиянинг Эуреко 
компанияси Голландия Полша ўртасидаги икки томонлама инвестиция 
шартномаси(БИТ)нинг ушбу банди асосида юқоридаги вазиятда халқаро 
арбитражга мурожаат қилишга асосли ҳисобланади. 

---

4