Mutaxassislikka kirish

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

9. DIRIJORLIK 

Mutahassislikka kirish kursining asosiy fanlaridan bo‘lmish dirijorlik darsi 

vokal jamoalari tashkilotchisi bo‘lib yetishuvchi talabalarga juda zarur fanlardan 

biridir. Ushbu fanni o‘rgatishda Jo‘ra Shukurovning "Dirijorlik" o‘quv 

qo‘llanmasi asosiy manba bo‘lib xizmat qiladi. 

Boshlang‘ich mashg‘ulotlarning o‘zidanoq talaba qo‘l harakati imo-

ishoralarining tabiiyligi, yengilligi, har tomonlama qulayligi va erkinligiyu-

egiluvchanligiga e’tiborni qaratish lozim. Ayni mana shu komponentlar bo‘lajak 

dirijor uchun mustahkam poydevor vazifasini bajaradi, chunki mutaxassisning 

kelajakda yengil, erkin, irodali va ishonch bilan dadil ishlashi bcvosita shu 

komponentlarga bog‘liq. Bu komponentlar qo‘lning barcha qismlari,ya’ni yelka, 

bilak, tirsak,panja, kaft, barmoqlar, hatto oyoq tovonlarigacha taaluqlidir. 

Dirijorlik asoslaridan biri bo‘lmish pozitsiyaga, ya’ni oyoqlarni qanday qo‘yish, 

gavda, bosh va tanani qanday tutish, qo‘lni qanday qo‘yish kabilar ustida ish olib 

borishlar ham birinchi mashg‘uiotlardan boshlanishi juda muhimdir. Talaba-

dirijordan birinchi navbatda xotirjam va osoyishta bo‘lishi talab etiladi. 

Dirijorlikning asosiy holatlari, hamda dirijyorlik apparatining barcha 

komponentlari haqida aniq ma’lumotga cga bo‘lgandan keyin, takt bo‘ylab 

dirijorlik harakatlarini boshlashi maqsadga muvofiqdir. Biroq shuni 

alohidata’kidiashjoizki, sxema bo‘yicha qo‘lni yurgizish - hali dirijorlik emas, 

balki sxema bo‘ylab qo‘l harakati va dirijorlikka zamin yaratishdan iborat 

jarayondir, chunki bu badiiyligi bo‘lmagan ifodasiz qo‘l harakatidir. Aytish 

joizki, dirijor uchun takt bo‘ylab sxcmatik harakat shunchaki oddiy qo‘l harakati 

emas, balki nafas, energiya, usul(ritm) va tomir urish kabi organizmdir. Bunga 

erishishi uchun tirishqoqlik va intiluvchanlik bilan yondashish talab etiladi. 

Auftakt, zarbli nuqta, zarbsiz nuqta, bular barchasi dirijorlikka xos bo‘lgan 

asosiy elementlar hisoblanadi.