Toshkent davlat iqtisodiyot

XVIII BOB. XIZMATLAR SOHASI MARKETING KOMPLEKSIDA 

SILJITISh  

 

18.1.  Xizmatlar bozorida kommunikatsiyalarni amalga oshirish 

 

Xizmatlar  tavsifnomalari  shundayki,  ularni  bozor  tomon  ilgari  surish  tovarlarni 

ilgari  surishdan  qiyinroq.  Xizmatlarni  ilgari  surishda  ko‘pincha  xizmatni  taqdim  etish 

jarayonini  ob’ektiv  yoki  sub’ektiv  ravishda  aks  ettiradigan  obrazlar  namoyish  etiladi. 

Masalan, bank xizmatlarini reklama qilish uchun predmetli obrazlar doirasi juda keng: 

bank  faoliyati aksessuarlaridan tortib (cheklar, plastik kartalar, veksellar, pullar) bank 

reklamasida istiora vositasi sifatida foydalaniladigan gullar va jonivorlargacha. 

1.Reklama:  OAVdagi  e’lonlar,  tovar  o‘rovidagi  e’lonlar,  reklama  roliklari, 

broshyura  va  bukletlar,  plakat  va  varaqalar,  spravochnikdagi  e’lonlar,  stendlar, 

ko‘rgazmadagi  e’lonlar,  yangiliklarni  namoyish  etish,  audiovizual  materiallar, 

simvollar va logotiplar. 

2.Sotuvni  rag‘batlantirish:  konkurslar  va  o‘yinlar,  mukofot  va  sovg‘alar,  bepul 

namunalar  tarqatish,  sanoat  va  boshqa  ko‘rgazma  va  yarmarkalar,  namoyishlar, 

kuponlar,  chegirmalar,  kredit  bo‘yicha  past  foizlar,  yangi  tovar  xarid  qilishda  eski 

tovarlarni hisobiga qabul qilish, uzoq muddatli mijozlik dasturlari. 

3.Jamoatchilik  bilan  aloqalalr:  matbuot  uchun  axborot  paketlari,  so‘zga 

chiqishlar,  seminarlar,  yilik  hisobotlar  chop  etish,  xayriya  va  homiylik,  davriy 

matbuotda  chiqishlar,  muloqot  doirasi  bilan  aloqani  qo‘llab-quvvatlash,  lobbi,  firma 

mahsulotlari (xizmatlari) katalogi, maxsus tadbirlar. 

4.Shaxsiy  sotuvlar:  savdo  taqdimotlari,  savdo  uchrashuvlari,  rag‘batlantirish 

dasturlari, bepul namunalar tarqatish, sanoat ko‘rgazmalari va yarmarkalar. 

5.To‘g‘ridan-to‘g‘ri  marketing:  kataloglar,  pochta  orqali  reklama  tarqatish, 

telemarketing, Internet va televideniye orqali xaridlar, e-mail, faks bo‘yicha aloqa. 

Tovarni  (xizmatni)  bozor  tomon  ilgari  surishga  ta’sir  etuvchi  omillar  18.1-

jadvalda keltirilgan.