Chizmachilik

O‘lchamlar qo‘yish usullari. Zanjir usuli — bunda o‘lchamlar bitta chiziqda 
zanjir kabi ketma-ket qo‘yiladi (10.21-rasm, a). Bunday usulda juz’iy kamchiliklar 
asta-sekin  yig‘ilishi  oqibatida  tayyorlangan  detal  yaroqsiz  holga  kelishi  mumkin. 
Chunki har bir qismga reja belgisi qo‘yish jarayonida ozgina bo‘lsa ham xatolikka 
yo‘l qo‘yiladi. 
Koordinata usuli - barcha o‘lchamlar bitta bazadan qo‘yiladi (10.21-rasm, b). 
Bu  usul  aniqligi  bilan  ajralib  turadi.  Lekin  bu  usulda  qo‘yilgan  o‘lchamli  detalni 
tayyorlash ancha qimmatga tushadi. 

---

40 
 
  
 
10.21-rasm 
Aralash  usul  -  o‘lchamlar  qo‘yishda  zanjirli  usuldan  ham,  koordinatali 
usuldan  ham  foydalaniladi.  Bu  usul  ancha  optimal  hisoblanib,  detalning  kerakli 
elementini o‘ta aniq tayyorlashga imkon beradi (10.22-rasm). 
   
10.22-rasm