Chizmachilik

VII BOB. AJRALUVCHI VA AJRALMAS BIRIKMALAR 
12. Ajraluvchi birikmalar 
Detallar  bir-biri  bilan  rezbalar  yordannda  ajraladigan  qilib  biriktiriladi. 
Ajraluvchi  birikma  tarkibidagi  detallar  bir-biridan  ajratilganda  ular  yaroqsiz, 
sifatsiz  holatga  tushmaydi  va  undan  qayta  foydalanish  mumkin  bo‘ladi.  Bunday 
birikmalar  ajraladigan  birikmalar  deyilib,  ularga  boltli,  shpilkali,  vintli,  fitingli 

---

163 
 
birikmalar  kiradi.  Ulardan  tashqari,  shponkali,  shtiftli  va  shlitsali  birikmalar  ham 
ajraladigan yoki suriladigan birikmalarga kiradi. 
Ajraladigan  birikmalar  qo‘zg‘aladigan  yoki  qo‘zg‘almaydigan  bo‘ladi. 
Birikma detallari bir-biriga nisbatan harakat qilsa, qo‘zg‘aladigan birikma deyiladi. 
Birikma  detallari  bir-biriga  nisbatan  qo‘zg‘almasa,  ya'ni  ular  o‘zaro  mustahkam 
biriktirilgan  bo‘lsa,  qo‘zg‘almas  birikma  deyiladi.  Qo‘zg‘aladigan  birikmalarga 
shponkali,  shlitsali,  shpindelli,  vintli  kabi  birikmalar  kiradi.  Qo‘zg‘almaydigan 
birikmalarga boltli, shpilkali, vintli, fitingli kabi birikmalar kiradi.