A. X. Rasijlov, K. G. Baxadirov materialshunoslik va konstruksion

10.7-rasm. Payvandlash ishlari uchun maxsus xona:
1-tok tarmog'i; 2-rubilnik; 3-tok о ‘zgartgich;  4,5-elektr simi; 
6-xomaki;  7-elektrod tutgich; 8-to ‘siq;  9-stol;  10-rostlagich.
172

---

Metallami  payvandlashgacha  uning  xiliga,  qalinligiga  ko‘ra 
tegishli tur va  diametrli zarur qoplamali  elektrod,  payvandlash toki  va 
kuchlanishi belgilanib, tok manbai rostlanadi.
Odatda,  uglerodli  poiatlam i  qoplamali  metall  elektrodlar  bilan 
elektr  yoy  yordamida  payvandlashda  payvandlanuvchi  metall 
qalinligiga ko‘ra elektrod diametri tanlanadi.  Tok kuchini esa elektrod 
diametriga,  ishchi  qism  uzunligiga,  payvandlanuvchi  metall  xiliga, 
elektrod  turi,  markasiga,  chokning  fazodagi  holatiga  va  boshqa 
ko‘rsatkichlariga  ko‘ra  belgilanadi.  Shuni  qayd  etish  joizki, 
payvandlashda tok kuchi  ma’lum qiymatdan ortsa,  elektrod o‘ta qizib, 
qoplamasi  kuyadi,  metall  sachraydi.  Tok  kuchi  me’yoridan  kamaysa, 
yoy barqarorligi yo‘qoladi.