S. Hasanov D. Abdumadjidova N. Ataeva shaxsning bilish jarayonlari

Iroda haqida tushuncha. Irodaviy xatti-harakat motivatsiyasi. 

 Iroda  -  shaxsning  oldiga  qo`yilgan  maqsadlarga  erishishda  qiyinchiliklarni 

yengib  o`tishga  qaratilgan  faoliyati  va  xulq-atvorini  ongli  ravishda  tashkil  qilishi 

hamda o`z-o`zini boshqarishidir.  

Iroda  tabiat  qonunlarini  egallab  oladigan  va  shu  tariqa  uni  o`z  ehtiyojlariga 

kura o`zgartirish imkoniyatiga ega bo`ladigan kishining mehnat faoliyatida paydo 

bo`ldi.  

Harakatning  oldindan  mo`ljallanganligi kishining bo`lg`usi  harakati  natijasi 

uning  faoliyati motiviga,  ya’ni u  nima  maqsadda  harakat  qilishiga  javob  berishi 

haqida  qaror  qabul  qilishni  nazarda  tutadi,  shunda  harakat  shaxsiy  ma’no  kasb 

etadi va subyekt uchun faoliyat maqsadi sifatida namoyon bo`ladi. 

Irodaviy harakatlar murakkabligi bo`yicha farqlanishi mumkin: 

14-shakl 

 

  

 

 

Masalan, o`quvchi jismoniy tarbiya darsida birinchi marta tayanib sakrashga 

urinayotib,  yiqilishi  va  lat  yeyishi  mumkinligi  bilan  bogliq  bo`lgan  bahzi  bir 

xavfsirashlarni  yengib  o`tadi.  Bunday  irodaviy  harakatlar  oddiy  deb  ataladi. 

Murakkab  irodaviy  harakatlar  bir  qancha  oddiy  harakatlarni  o`z  ichiga  oladi. 

Murakkab  ishlab  chiqarish  faoliyatini  bajarish  to`g`risida  qaror  qabul  qilarkan,