Yo. Abdullayev, T. Qoraliyev, sh. Toshmurodov, S. Abdullayeva

[125]. Depozitariy depozitlarni saqlash uchun ishonib topshirilgan 

huquqiy shaxs. Depozitariy bank deganda depozitlar (qimmatli 

qog‘ozlar)ni saqlash uchun ishonib topshirilgan bank tushuniladi. 

Fond boyliklarini saqlash vazifasini amalga oshirishga zamonaviy 

yondashuv uning ixtisoslashgan tashkilotlar – depozitariylarda markazla-

shuvini taqozo etadi. Bunday markazlashuv qimmatli qog‘ozlar aylanishi-

da xizmat ko‘rsatishga ketadigan xarajatlarni kamaytiradi, hisobga olishni 

soddalashtiradi va tezlashtiradi. Markazlashgan depozitariy mavjud bo‘l-

gan taqdirda qog‘ozlarning oldi-sotdisi bo‘yicha bitimlar sertifikatlarini 

---

 

213

tashib o‘rin almashtirish va kuzatib borishga hojat qolmaydi. 

Depozitariyning asosiy vazifasi qimmatli qog‘ozlar sertifikatlarini 

saqlash va (yoki) qimmatli qog‘ozlarga egalik huquqini hisobga olish 

bo‘yicha xizmat ko‘rsatishdan iborat. 

Qimmatli qog‘ozlarni saqlash va ularga egalik huquqini hisobga 

olishda depozitariy xizmatlaridan foydalanuvchi shaxs deponent  deb 

yuritiladi. 

Depozitariy va deponent o‘rtasida tuzilgan ularning depozitariy fao-

liyatiga oid munosabatlarni tartibga solib turadigan shartnoma depozitar 

shartnoma (depo hisobvarag‘i haqida shartnoma) deyiladi. Depozitor 

shartnoma yozma shaklda tuziladi. 

Depozitariy faoliyatini faqat: 

 

yuridik shaxslar; 

 

fond birjalari (birjalarning fond bo‘limlari); 

 

investitsiya muassasalari (investitsiya bo‘yicha maslahatchilar, 

investitsiya fondlaridan tashqari); 

 

mutlaq depozitariy faoliyati bilan shug‘ullanuvchi ixtisoslashgan 

depozitariylar amalga oshiradi. 

Depozitariyning yaxlit faoliyatini shartli ravishda ikki qismga 

bo‘lish mumkin (28-chizma).