Microsoft Word Moliyaviy hisob

1.6. Pul ekvivalentlari, yo’ldagi pullar schyoti 
Pul ekvivalentlari – bu pul mablag’lariga o’xshaydigan, lekin boshqacha 
turkumlanadigan aktivlardir. Ular kassa veksel (kassa veksellari – bu muomalaga 
chiqarilgan, keyin bir yildan kam muddatga qaytariladigan davlatning foizsiz 
majburiyatlaridir. To’lash qiymati bilan chiqarilish qiymati o’rtasidagi farq xaridorning foiz 
daromadi bo’ladi. Kassa veksellari bir yil ichida va undan ortiq muddatda to’lanadigan 
davlat majburiyatlari hisoblanib, agar ular joriy moliyaviy yil davomida to’lanmasa, qisqa 
muddatli investitsiya sifatida turkumlanmaydi), tijorat veksellari (qisqa muddatli veksel – 
bu korporatsiyalar tomonidan chiqarilgan o’zining qisqa muddatli pul mablag’lariga bo’lgan 
ehtiyojlarini moliyalashtiruvchi mablag’lardir) va depozit sertifikatlaridan (tezda talab qilib 
olish mumkin bo’lmagan depozit sertifikatlari yoki bank depozitlari, muomaladan chiqarish 
yo’li bilan to’lanishi mumkin) iborat. Ekvivalentlar kassa schyotida hisobga olinadi va 
ko’pincha pul ekvivalentlarini hisoblashish vositalariga aylantirish ehtiyoji yo’q. 
Pul ekvivalentlari hamda yo’ldagi pul mablag’larining holati va harakati to’g’risidagi 
ma’lumotlarni qayd qilish, umumlashtirish maqsadida 5600-«Pul ekvivalentlari va yo’ldagi 
pul mablag’lari» schyotlaridan foydalaniladi. Ushbu schyotlar aktiv schyotlar bo’lib pul 
mablag’lari schyotlarining guruhiga mansubdir. Pul ekvivalentlari 5600 schyotda nominal 
qiymati hisobida olib boriladi. 
Yo’ldagi pul mablag’lari, deganda tovar va mahsulotlarni sotish natijasida kassaga 
olingan naqd pulning bankdagi pul mablag’lariga o’tkazish uchun inkassatorlarga 
 
25

---

topshirilgan, ammo bank tomonidan qabul qilinadigan tasdiqlanmagan naqd pul mablag’lari 
kiradi. Ushbu ma’lumotlarni qayd qilish va umumlashtirish quyidagi schyotlarda amalga 
oshiriladi: 
• 
5610 «Yo’ldagi pul ekvivalentlari(turlari bo’yicha)»  
• 
5620 «Yo’ldagi pul mablag’lari(turlari bo’yicha)» 
Ushbu mablag’lar va muomalalarni tegishli schyotlarda qayd qilish quyidagi 
hujjatlarga asosan amalga oshiriladi: 
• 
Tushgan naqd pullarni topshirganda - bankning pattalari , aloqa bo’limlarining pattalari, 
inkassatorlarga topshirilganligini tasdiqlovchi kuzatuv qaydnomasining nusxasi va 
hokazolar;  
• 
Bosh sub’ekt yuborgan mablag’ga – sanasi, topshiriqnoma nomeri, miqdori, bank yoki 
aloqa bo’limining nomi ko’rsatilgan bildirishnomani olish. 
Pul ekvivalentlarining holati va harakatini schyotlarda qayd qilish chizmasi quyidagi 
tartibda belgilanadi: