Таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Корхона ҳисоб сиёсати 
Корхона бухгалтерияси тўғрисида Низом 
Бош бухгалтер тўғрисида Низом 
Бухгалтерия ходимлари функционал мажбуриятлари 
Инвентаризация графиги 
БУХГАЛТЕРИЯ ҲИСОБИ БФЙИЧА КОРХОНАЛАРНИНГ ИЧКИ МЕЪЁРИЙ ҲУЖЖАТЛАРИ 
Ишчи счётлар режаси 

---

27.Бухгалтерия ҳисобининг ташкилий асослари 
 
 
 
 
Раҳбар 
Бош бухгалтер 
Бош бухгалтер 
муовини 
Бош бухгалтер 
муовини 
Моддий 
бойлик-
лар 
бўлими 
Таъми-
нотчилар 
ва хари-
дорлар билан
ҳисоб-китоб 
бўлими 
Касса ва 
банк 
операция
-лари 
бўлими 
Иш ҳақи 
бўйича 
ҳисоб-
китоблар 
бўлими 
Бюджет 
билан 
ҳисоб-
китоблар
бўлими 
Турли бошқа ҳисоб-китоблар бўлими 
Касса 

---

 
 
 
 
 
 
 
 
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ
ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ 
 
САМАРҚАНД ИҚТИСОДИЁТ ВА СЕРВИС ИНСТИТУТИ 
 
 
 
 
 
 
 
«БУХГАЛТЕРИЯ ҲИСОБИ» 
 
фанидан 
 
ГЛОССАРИЙ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
 
 
 
 
САМАРҚАНД 2020 
 
 
 
Ахборот бериш функцияси – бу ички ва ташқи фойдаланувчиларни хўжалик 
фаолияти, унинг маблағлари, маблағларни ташкил топиш манбалари, фаолият 
натижалари тўғрисидаги ахборотлар билан таъминлаш. 
Активлар - аввалги даврларда содир этилган ҳодисалар натижасида олинган ва 
корхона томонидан назорат қилинадиган, уларни фойдаланишдан келажакда 
иктисодий наф олиниши кутиладиган ресурслардир. 
Асосий воситалар- бинолар, иншоатлар, машина ва механизмлар, транспорт 
воситалари, компьютер техникаси, мебел ва бошқалар. 
Аниқ хўжалик ситуациялари – бу мажбуриятлар қайси даврга тегишлилигини, 
нима учунлигига изоҳ берувчи, ифодаловчи ҳолатлар. 
Асосий фаолият – бу товар, маҳсулот, иш ва хизматларни ишлаб чиқиш ва сотиш 
жараѐнлари мажмуаси. 
Ажратиш баланси – бу корхона ихтиѐридан мустақил бошқа корхона ажралиб 
чиқганда бир – бирига маблағларни топшириш ва қабул қилиш санасига тузилган 
баланс. 
Алоҳида баланс –бу ҳар бир ҳўжалик юритувчи субъект томонидан тузилган 
баланс. 
Актив счѐтлар – корхона активларини акс эттиришга мулжалланган счѐтлар. 
Алоҳида молиявий ҳисобот– бу гуруҳни ҳар бир аъзосининг мустақил молиявий
ҳисоботи.
Аналитик счѐтлар – бу маълумотларни турли батафсилликларда ва турли ўлчов 
бирликларида қайд этиб ва жамлаб берувчи счѐтлар 
Баланс ҳисоботи – бу корхонанинг ҳисобот даври боши ва охиридаги молиявий ва 
мулкий ҳолатини ягона пул бирлигидаги ахборотларни ўзида мужссамлаштирувчи 
жадвал.
Баҳолаш - бу молиявий ҳисоботда акс эттириладиган элементларни пул 
суммаларини аниқлаш, тан олиш ва баланс хамда фойда ва зарарлар тўғрисидаги 
ҳисоботга киритиш жараѐнидир.
Баланс- брутто - бу активлар суммасидан жамланган амортизация ва эскириш 
суммаларини, шунингдек савдо устамаларини, шубҳали қарзлар бўйича мавжуд 
резерв суммасини чегириб ташламасдан тузилган баланс.
Баланс-нетто – бу активлар суммасидан жамланган амортизация ва эскириш 
суммаларини, шунингдек савдо устамаларини, шубҳали қарзлар бўйича мавжуд 
резерв суммасини чегириб ташлаш йўли билан тузилган баланс. 

---

Баланс бўлими деганда корхона активларини ва уларнинг ташкил топиш 
манбаларини ифодаловчи моддалар суммасини у ѐки бу белгисига қараб жамлаш 
усули тушунилади.
Баланс моддаси деганда баланснинг ҳар бир қатори тушунилади, ҳар бир қатор эса
ўз навбатида битта ѐки бир нечта бухгалтерия ҳисоби счетларини ўз ичига олади.