Ikkinchi bo‘lim o zbekiston r espublik asining

Конституционное 

право  Российской  Федерации.  Учебник.  -  

М.:  Норма,  1998.- С .   122-123.

77

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

m a t  a’zolari  p a rla m e n t  a’zolari  o ra s id a n   saylanib,  parlamentdagi 

o'rnini  h a m   saqlab  qoladi.  B u n d a y   d a v la tla rg a   Italiya  va  Germani- 

yani  k o 'rsatish   m u m k in .

R esp u b lik an in g   ara la s h   sh ak lid a  (y arim   prezidentlik)  prezi­

dent  fuqarolar  to m o n id an   s ay lan a d i,  h u k u m a tn i  o‘zi  shakllantiradi 

va  h u k u m a t  u n g a   hisob  beradi.  P a r la m e n t  h u k u m a tg a   ishonch- 

sizlik  v o tu m i  bildirishi  m u m k in .  P re z id e n t  p a rla m e n tn i  tarqatib 

yuborishi  m u m k in .  H u k u m a t  a ’zolari  bir  v a q tn in g   o‘zida  parlament 

a’zosi  bo‘la  olmaydi.  P a r la m e n t  h u k u m a tn i  n a z o ra t  qilish  vakolati- 

ga,  m e x a n iz m ig a   eg a  bo'ladi.

A g a r  y u q o rid ag ilarg a  e ’tibor  b e rsak ,  0 ‘zb ekiston d a  respub­

likan in g   ara la s h   (yarim   prezidentlik)  shakli  m avjud  ekanligi  ha- 

qida  ta s a v v u r g a   eg a  bo‘lamiz.  C h u n k i,  P rezid e n t  aholi  tomonidan 

saylanadi,  h u k u m a tn i  tu z is h d a   prezident  va  Oliy  M ajlis  ishtirok 

etadi,  h u k u m a t  prezident  va  Oliy  M ajlis  oldida  javobgar.  Huku­

m at  faoliyatini  Oliy  M ajlis  n a z o ra t  qiladi,  Oliy  M ajlis  h u k u m atga 

n isb atan   ishonchsizlik  v otu m i  bildirishi  m u m k in .  P rezident  Oliy 

Majlis  p alatalarin i  ta rq a tib   y u b o ris h g a   haqli.

D u n y o d ag i  b arch a  m a m ta k a tla r   o'z  davlat  b o sh q aru v   shaklini 

belgilar  ekan ,  albatta,  shu  b o s h q a ru v   shakli  xalq  irodasiga  mos 

bo'lishini  n a z a r d a   tutadi,  ta rix iy   a n ’a n alarn i  hisobga  oladi,  jahon 

tajribalaridan  foydalanadi.

0

‘zbekistonda  keyingi  v aq tlard a  erk in lash tirish   doirasida 

a m alg a  osh irilg an   islohotlar,  davlat  b o sh q aru v   s h a k lin in g   mukam- 

mal  bo'lishiga,  dem o k ratik   prinsiplarga  m os  tu s h is h ig a   t a ’sir  qildi. 

Prezident,  p arlam ent,  h u k u m a t  v ak o latla rin in g   qayta  taqsimlani- 

shi,  ular  o‘rtasidag i  a lo q alarn in g   chuq u rlashu v i  bosh q aru v  shakli­

n in g   m u k a m m a lla s h u v ig a   olib  kelmoqda.

M a m la k a tim iz   m ustaqillikka  e rish g an   p aytdan  to  hozirgacha 

bo'lgan  davrda  prezident  m a q o m in in g   o‘zgarib  borayotganligi, 

u n in g   vakolatlari  parla m en t  va  h u k u m a tg a   o'tib  borayotganligi. 

d e m o k ra tla sh tiris h n in g   chuqurlashib  borayotganini  bildiradi.

P re z id e n tn in g   bir  v aq tn in g   o‘zida  Vazirlar  M a h k a m a s i  Rai- 

si  bo'lishi  tajribasining  bekor  bo'Iishi,  keyinchalik  prezidentning 

ijro  hokim iyati  boshlig'i  bo'lish  ta jribasin in g   bekor  bo'lishi  davlat 

b o shq aru v in i  d e m o k ra tla sh tiris h n in g   ishonchli  ko'rsatkichidir.

78

www.ziyouz.com kutubxonasi

---