S. F. Abdirasilov

13. Haykaltaroshlik
Mazmuni:  Haykaltaroshlik  -   tasviriy  san’atning  turi.  Haykaltaroshlar 
ijodida odam siymosi.
Qush va hayvonlar tasvirini loy va plastilindan yasash. 
Qush  va  hayvonlar  tuzilishi.  Qush  va  hayvonlar 
ishtirokida mavzuli kompozitsiyalar tuzish.
Odam qomatini  loy va plastilindan yasash.
Odam  qomatining  shakli  va  tuzilishi.  Odam  qomatini 
biror kasb kiyimida tasvirlash.
Topshiriq  -  Loy va plastilindan qush va hayvonlaming shaklini yasash 
hamda  mavzuli  kompozitsiyalar  tuzish.  «Qushlar  bizning 
do‘stimiz», « 0 ‘rmon hayvonlari»,  «Bo‘ri va tulki» kabilar.
-   Loy  va  plastilindan  odam  qomatini  yasash.  Odam 
ishtirokida 
mavzuli 
kompozitsiya  tuzish. 
«Sportchi», 
«Raqqosa», «Qiziqchi» va boshqalar.
Haykaltaroshlik  -   tasviriy  san’atning  bir  turi  boMib,  lotincha 
«skulpo»  so‘zidan  olingan  b o iib ,  qattiq  materiallarga  «qirqish,  kesish, 
o ‘yish, tarashlash»  orqali ishlov berish ma’nosini anglatadi.
Haykaltaroshlik  ishlov  berish  usullari  hamda  makonda  ma’lum 
hajmga  ega  b o ig an   detallar,  shakllar  orqali  tasvirlanadi.  Uning  «nafis
haykaltaroshlik»  turi  ham  mavjud. 
Bu usul  haykaltaroshlikda «maishiy 
plastika» 
deb 
ataladi. 
Nafis 
i 
»
_
 
haykaltaroshlik  buyumlari  o ‘zining
^  
nafisligi,  kichik  oicham daligi  bilan
ajralib  turadi.  Uni  q o ig a   olib 
ko‘rish  mumkin.  Nafis  haykal­
taroshlikda 
kishining 
diqqatini 
o ‘ziga  tezda  jalb  qiluvchi  mate- 
riallardan:  chinni,  sopol,  yog‘och, 
metall  va  toshlarning  qimmatbaho 
turlari,  fíl  suyagi  va  shu  kabilardan 
foydalaniladi.
Haykaltaroshlikning  maktab  sha­
roitida  keng  tarqalgan  turlaridan 
biri, 
loy 
yoki 
plastilin 
bilan