Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини

 
 
Таянч иборалар: веда, жайнизм, сикизм, диншунослик, қиёсий таҳлил, 
санскрит. 
 
4.1.Хинд диний анъаналари. 
 
Ҳинд диний анъанаси дунёдаги бошқа диний таълимот ва амалиётлардан 
ўзида турфа хилликни касб этганлиги жиҳатидан тубдан фарқ қилади. 
Уларнинг баъзилари монистик (дунёнинг негизи битта деб билиш) характерга 
эга, бошқаси ҳақиқат илоҳий Руҳ (Purusha) ҳамда дастлабки моддий табиат 
(Prakriti)нинг ўзаро боғлиқлигида деб фараз қилиши, яна бири номсиз ва 
шаклсиз Худога турли ном ва шаклларни нисбат бериб, ягона Худога эътиқод 
қилаётганини даъво этиши юқоридаги фикр тасдиғидир. Ҳиндупараст 
Кришна, Шива ёки ҳам одам, ҳам худо қиёфасидаги яхлитлик тарзида тасаввур 
қилинувчи Браҳма тимсолида Тангрига ибодат қилиши мумкин, бунда, у ягона 
Мутлақ Ҳақиқат рамзи сифатида улар (уч худо)нинг барчасига ҳурмат бажо 
келтирган ҳисобланади. Ҳиндупараст мазкур учликка эътиқод қилсин ёҳуд 
Маъбуда Дурга
12
га топинсин, бу ҳолат маҳаллий таълимотга биноан, муқаддас 
диний манбалардаги кўрсатмаларга зид ҳатти-ҳаракат деб баҳоланмайди. Бу 
тўғрисида Ригведада қуйидагича маълумот келади: “Ҳақиқат битта, аммо 
изловчи уни турли номлар билан атайди”. 
Умуман олганда, ҳиндуийлик эътиқодий қарашлари ва амалиётини 
қуйидаги тартибда кўрсатиш мумкин: 1) Браҳма ёки Мутлақ Ҳақиқат (Ultimate 
Reality – ҳиндуийликда худо ҳақидаги таълимот) турли қиёфада намоён 
бўлади; 2) бу ҳақиқатни тана аъзолари (margas) орқали англаб етиш: билим 
(jnana yoga), ибодат (bhakti yoga) ва амал (karma yoga); 3) Ҳақиқатга қовишиб 
кетишга эришиш; 4) дунё ҳаёти вақтинча ва Ҳақиқатга етишдан 
12
Дурга – буқа қиёфасидаги иблисга қарши йўлбарс ёки шеърга миниб олган ҳолда курашаётган саккиз ёки 
ўн қўлли кўринишда тасвирланадиган маъбуда. 
4-МАВЗУ:ҲИНДИСТОН ДИНЛАРИ МАНБАЛАРИ