Termiz davlat universiteti geografiya kafedrasi umumiy yer bilimi


Kutb yulduziga karab oriyentirovka kilish usuli



Download 380,23 Kb.
Pdf ko'rish
bet11/42
Sana31.12.2021
Hajmi380,23 Kb.
#228853
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   42
Bog'liq
umumiy yer bilimi

 

Kutb yulduziga karab oriyentirovka kilish usuli. 

 

     Kechasi xavo ochik bulsa, kutb yulduziga karab xam gorizont tomonini 

aniklash mumkin. 

    Chunki Kutb yulduzi doimo gorizontning shimoli tomonida turadi. Kutb 

yulduzini topish yuli kuyidagichadir. Kutb yulduzi besh ogayni (yetti karokchi , 

Katta ayik) turkimidagi ikki chetki yulduzlar orkali xayolimizda tugri chizik 

utkazamiz. Sungra bu yulduzlar orasidagi masofadan besh marta uzok masofa 

ulchanadi va ana shuni Kutb yulduziga kelib takaladi. 



 

Kompas yordamida gorizont tomonlarini aniklash. 

 

     Eng oson usul xisoblanadi. Kompas eramizdan avvalgi uchinchi asrda Xitoyda 

ixtiro kilingan. Kompas doira shakldagi kutichadan iborat bulib, uning markaziga 

utkir uchli igna ustiga magnitlangan strelka urnatilgan. Bu strelka igna ustida erkin 

aylanadi.Kuticha tagiga gorizont tomonlarini kursatuvchi xarflar katta S ( sever 

shimol ), V (vostok-shark), YU(Yug-janub), Z (zapad- garb) yozilgan va O Odam 

360 gacha bulgan gradus bulaklari chizilgan. Kompasdan kechasi xam foydalanish 

uchun uning magnit strelkasi xamda gorizont tomnlarini kursatuvchi xarflar 

fosforlangan. 

Kompas yordamida gorizont tomonlarini aniklash uchun kuydagilarga amal kilish 

kerak. 

 A) Kompasni tekis joyga yok kaftga kuyib strelkasini bushatib kerak. Magnit 

strelkasi tebrana-tebrana tuxtaguncha kutib turish zarur. 



 

20 


 B) Magnit strelkasining uchinchi shimolni kursatuvchi «S» (shimol) xarfining 

ustida tuxtalguncha kadar kompas kutichasini asta aylanarok. Magnit strelkasi 

tebrana-tebrana tuxtaguncha kutib turish zarur.  

  V) Magnit strelkasining uchini shimolni kurstuvchi «S» (shimol) xarfining ustida 

tuxtalgunga kadar kompas kutichasini asta aylantirish kerak:  

  G) Kompas magnit strelkasining uchini shimolni kursatuvchi  «S» xarfiga 

tugirlangach, gorizontning boshka tomonlarini xam bemalol aniklash mumkin. 

A) Tog tepaliklarining janubiy yon bagirlarida kor erta eriydi usimliklar esa shimol 

tomonga karaganda erta kukaradi va sargaya boshlaydi: 

B) Yakka turgan daraxtning shoxi va barglari janub tomonda kalin , shimol 

tomonda, aksincha siyrak buladi. 

G) Kesilgan daraxtning tunkalaridagi uning yoshini kursatadigan xalkalar 

tunkaning janubiy kismida kengrok, aksincha shimol tomonida ensizrok buladi. 

 


Download 380,23 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   42




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish