Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti

Statistik  hisob  xalq  xo`jaligi  miqyosidagi  hisob  bo`lib,  undagi 
sodirbo`ladigan 
hodisa 
va 
jarayonlarni 
umumlashtiradi 
va 
tegishli 
qonuniyatlarni  aniqlaydi.  U  quyidagi  tomonlari  bilan  yuqoridagi  hisoblardan 
tubdan farq qiladi: 

  hisobga  oladigan  ob`ekti,  qo`llanish  doirasi,  asosiy  hisoblash 
operatsiyalari; 

  natijalarni rasmiylashtirish usullari. 
 
Hisobning 
ob`ekti va 
vazifalari 
Hisob turlari 
Operativ-texnika 
hisobi 
Buxgalteriya 
hisobi 
Statistika hisobi 
Hisobga 
olinadigan 
Korxona va ayrim 
ishlab chiqarish 
Korxonaning 
moddiy va 
Ommaviy ijtimoiy 
hodisa va narsalar 
O`zbekiston Respublikasi «Makroiqtisodiyot va statistika» 
vazirligi» 
 
Qoraqalpog’iston Respublikasi – iqtisodiyot va statistika 
vazirligi
 
Respublika shaharlari va tumanlarida iqtisodiyot va 
statistika bo`limlari
 
Respublika shaharlari va tumanlarida iqtisodiyot va 
statistika bo`limlari
 

---

 
11 
ob`ekt  
bo`limlarining (ish 
joyi, tsex, bo`lim va 
hokazo) ishi va holati 
haqidagi ma`lumotlar  
moliyaviy 
resurslari  
to`plami. 
Qo`llanish 
doirasi  
Kundalik operativ 
boshqarishni tashkil 
qilish, joriy kuzatish 
va hokazo  
Korxona 
faoliyatini 
tahlil qilish 
Xalq xo`jaligini yaxlit 
o`rganish  
Asosiy 
hisoblash 
operatsiyasi  
Oddiy sanash  
Ikki yoqlama 
yozish 
Statistik kuzatish sifati, 
muhim belgilariga 
qarab guruhlarga 
ajratish, o`rtacha va 
nisbiy miqdorlarni 
hisoblash  
Natijalarni 
rasmiylash-
tirish usli  
Jamlash  
Balanslarni 
tuzish  
Jadvallarga joylash-
tirish va grafiklarda 
tasvirlash  
3-chizma. Statistika va hisob  
 
Mamlakatimizning  bozor  iqtisodiyotiga  o`tishi  va  shu  munosabat  bilan 
xo`jalik mexanizmida tub o`zgarishlarning sodir bo`lishi statistika zimmasidagi 
mas`uliyatni  yanada  ishoradi.  SHunday  sharoitda  statistika  oldida  quyidagi 
vazifalar turadi:  

  statistik  axborotni  takomillashtirish  va  iqtisodiy  tahlil  qilishni  yanada 
chuqurlashtirish, statistikaning analitik funktsiyasini oshirish; 

  xalq  xo`jaligidagi  barcha  hisobotlarni  tartibga  tushirish  va  ularning 
aniqligini  ta`minlash;  barcha  statistik  hisobotlarni  buxgalteriya 
hisobining 
xalqaro 
standartlariga 
va 
milliy 
schetlar 
tizimiga 
moslashtirish; 

  xo`jalik  yuritishning  turli  shakllarini  (ijara,  pudrat,  kooperativ), 
mulkchilikning ko`p qirraligini ifodalovchi ko`rsatkichlar tizimini ishlab 
chiqish; 

  iste`mol  bozorida,  ishlab  chiqarish  vositalari  va  qimmatli  qog’ozlar 
bozoridagi mutanosiblikni hamda baho harakati va inflyatsiya jarayonini 
tavsiflovchi ko`rsatkichlarni ishlab chiqish; 

  takror  ishlab  chiqarishning  moliyaviy  qirralarini,  banklar  faoliyatini  va 
davlat  byudjeti  faoliyatini,  korxonalar  va  aholi  daromadlari  va 
xarajatlarini tavsiflovchi ko`rsatkichlarni ishlab chiqish; 

  bozor  munosabatlari  sharoitida  korxonalarning  ish  samaradorligini, 
yuqori  mehnat  unumdorligi  va  aholi  ehtiyojining  to`laroq  qondirilishini 
ifodalovchi ko`rsatkichlarni ishlab chiqish; 

  respublikalar  o`rtasidagi  iqtisodiy  munosabatlar  va  mintaqalararo 
xo`jalik aloqalarini tavsiflovchi ko`rsatkichlarni ishlab chiqish; 

---

 
12 

  respublikalarning chet el davlatlari bilan bo`lgan munosabatlarini, ularda 
korxonalarning  qatnashish  darajasini  ifodalovchi  ko`rsatkichlarni  ishlab 
chiqish va hokazo.