Ўзбекистон республикасида таълим

99,4
100,8
164,1
218,2
0
50
100
150
200
250
2001
2006
2011
2017

---

99 
Bundan tashqari Hududlar kesimida faoliyat yuritayotgan yuridik shaxslar soni 
(fermer va dehqon xo‘jaliklardan tashqari) mazkur ko‘rsatkich respublika bo‘yicha 
2006-yilga nisbatan 2 marta,
- Xorazm viloyatida 2,3 marta;
- Andijon, Jizzax, Namangan, Toshkent viloyatlari, Toshkent shahrida 2,2 marta; 
- Buxoro viloyatida 1,8 marta; 
- Qashqadaryo viloyatida 1,6 marta;
- Navoiy, Sirdaryo viloyatlarida 2,0 marta; 
- Farg’ona viloyatida 1,9 marta; 
- Samarqand viloyatida 1,5 marta;
- Surxondaryo viloyatida 1,4 marta; 
- Qoraqalpog’iston Respublikasi esa 1,7 martaga o‘sgan. 
Qarangki yurtimizda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik bir necha jabhada 
o‘z aksini topdi. Har bir viloyatda o‘z-o‘zini boshqara oladigan tadbirkorlik 
subyektlarining borligi quvonarli hol albatta, lekin hech bir narsa yo‘qki hali o‘qib 
yoki o‘raganib adog’iga yetilgan bo‘lsa, tog’ri har bir narsaning ibtidosi hamda 
imtihosi bor lekin, bu so‘z XXI asr ulkan rivojlanish asrining andozasiga mutlaqo 
mos emas. 
Zeroki muhtaram Prezidentimiz Shavkat Miromonovich Mirziyoyev 
ta’kidlaganlaridek tadbirkor nafaqat o‘zini boqadi uning tadbirkorlik faoliyati bir 
necha qora qozonni qaynata oladi degan gaplari ne chog’lik haqiqat aslida. 
Tadbirkorlik faqat mamlakat iqtisodiyotida emas balkim har bir shaxs yoki fuqaroni 
intelektual salohiyatli va o‘z vaqtini to‘g’ri taqsimlay oladigan inson qilib 
tarbiyalaydi. Shunday ekan yurt taqdiriga daxldor har bir shaxs bugungi kunning 
talablariga mos bo‘lmog’i lozim. Yurtimizda esa kichik biznes va xususiy 
tadbirkorlik sohasiga oid barcha shart shariotlar mavjud. Misol tariqasida garchi 
butun jahon miqyosida amalda mavjud bo‘lgan biznesdagi kredit degan tushuncha 
faqatgina bizning yurtimizdagina yoshlar uchun imtiyozli ravishda beriladi. Bu esa 
yuragida o‘ti bor yoshlar uchun keng imkoniyat kalitidir. Ibora shaklida ishlatadigan 
bo‘lsak sen shahzodalarcha yashamoqchi bo‘lsang faqatgina shoh oilasida dunyoga 
kelishing shart emas, Bu bizning yurt bu bizning vatan bu yurtda yerda senda aql, 
zakovat intellektual salohiyat va ulkan rejalar bo‘lsa bas shular senda bormi unda 
sen qanday sulola vakili ekaningdan qatiy nazar ulkan zafarlar kutadi. Shunday ekan 
yaxshi tadbirkor bo‘lish uchun avvalo biz yaxshi o‘qishimiz, yurtimizda biz 
yoshlarga berilayotgan imkoniyatlardan unumli foydalanishimiz lozim. Har bir 
mamlakatda bo‘lgani kabi bizning o‘zbek xalqi ham jahon ham jamiyatida o‘z 
o‘rniga ega ekan hech qaysi xalqga o‘xshamagan o‘zgacha o‘zbek modulini yaratdi. 
O‘zbek modulining tamoyillar quyidagilardan iborat: 
- Iqtisodning siyosatdan batamom xolisligi, Qonun ustuvorligi, Davlat bosh 
islohotchi, Kuchli ijtimoiy siyosat, Bozor munosabatlariga bosqichma-bosqich o‘tish. 
O‘zbek moduliga asoslangan bu sohalarning bari bugungi kunda qonun 
himoyasida. Barcha qonunda belgilangan qaror va qonunlar asosida o‘z mezonida bu 
sohalar ish faoliyat yuritmoqda. Demakki qonun hamisha ustuvor yurtda adolat 
hukmron. Qadim o‘tmishimizdan ham bizga ma’lum hozirgi tadbirkor atamasini biz 

---

100 
be’malol Ilk o‘rta asrlarda yashagan dehqon atamasiga taqqoslashimiz mumkin, 
zeroki o‘sha vaqtlarda ham dehqonning nufuzi qishloq xoqoni darajasida bo‘lgan. 
Keyinchalik esa savdogar olib sotarlar paydo bo‘lib ularning nufuzi sezilarli darajada 
pasaydi. Ya’ni o‘sha paytlarda xalqimiz o‘z faoliyatini dehqonchilik va 
chorvachilikdan sekin asta hunarmandchilik savdo-sotiq ishlab chiqarishga qaratdi. 
Bugungi kunga kelib esa ularning nomi mutlaq o‘zgardi, ishbilarmon kishilarni endi 
odamlar biznesmenlar ya’ni tadbirkor tijoratchilar kabi so‘zlar asosida nomlashdi. 
Ko‘p bor so‘zimning orasida ishlatayotgan biznes so‘zini lug’aviy ma’nosiga bir 
nazar tashlaylik. “Biznes” so‘zining ma’nosi tijorat, savdo, firma, ishbilarmonlik 
faoliyatini bildiradi. Biznes qandaydir ishning tijorat amalini yoki alohida korxona 
siyosatini bajarishni bildirishi mumkin. Demak bundan ko‘rinib turibdiki biznes va 
tadbirkorlik tushunchalari juda ko‘p umumiylikka ega va amalda bir
birini almashishi 
mumkin. Yurtimizda kichik biznesni rivijlantirish yakka tadbirkorlik subyektlari 
yana ham ko‘paytirishga doir ko‘plab chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. 
Yana muhtaram Prezidentimiz so‘zlariga murojat qilamiz, xalq boy bo‘lsagina, 
davlat boy bo‘ladi. Xalqimiz qachon boy bo‘lishi mumkinligi esa bizga ma’lum, har 
bir shaxs tadbirkorlik ruhida yaratuvchanlik va izlanuvchanlikda bo‘lsagina bu 
so‘zlar amalda o‘z isbotini topadi. Yurtimizning qaysi shahar tuman yoki 
qishloqlarida bo‘ladimi tadbirkor yoki ishbilarmon kishilarning ish faoliyatiga nazar 
tashlang. Xo‘p mayli keling ularning kun tartibiga bir nigoh qadang, hech bir 
daqiqasi yo‘qki behudaga o‘tsa, yonib turgan ko‘zlarida hamisha xalq xizmatida 
bo‘lishdek ma’no yashaydi. Elga xizmat oliy himmat degan naql bor xalqimiz 
orasida, Lekin har doim ham xoxish istak bilan imkoniyat baravariga xizmat qila 
olmaydi. Sababi biri mavhum ot bo‘lsa ikkinchisi mehnat yoki harakat mahsuldir. 
So‘zim oxirida shuni ta’kidlashim lozimki biz uchun berilgan ajoyib imkoniyatlar 
eshigi doim ochiq, uni to‘ldirish faqat biz mustaqil yurt farzandlarining vazifa va 
burchidir.