Qurilish vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

Xossalari. Gips bog‘lovchi moddalarning mustaxkamligi – tugridan-tugri unga 
qo‘shiladigan  suv  miqdoriga  bog‘liqdir.  Normal  quyuqlikdagi  gips  xamirini  olish 
uchun  

- koʻrinishdagi gips 50-70%, 

 - koʻrinishdagi gips 30-45% suv talab qiladi. 

---

18 
 
Nazariy  jixatdan  esa  gipsga  18,6%  suv  etarli  hisoblanadi.  Boglanmagan  suv 
miqdorining kupligi uchun gips toshida govaklik - 30-60% ni tashkil etadi. 
Siqilishga bo‘lgan mustaxkamlik chegarasiga qarab standart bo‘yicha gips bog‘lovchi 
moddalarning quyidagi markalari mavjud (2-jadval): 
Gips bog‘lovchisining siqilishga bo‘lgan mustaxkamligi 
2-jadval 
Gips 
bog‘lovchi 
moddalar 
markalari 
Oʻlchamlari 40x40x160 mm bo‘lgan gips tayokchaning 2 soat dan 
keyingi mustaxkamlik chegarasi 
Siqilishga 
Egilishga 
MPa 
Kg/sm
2 
MPa 
Kg/sm
2 
 
G-2 
G-3 
G-4 
G-5 
G-6 
G-7 
G-10 
G-13 
G-16 
G-19 
G-22 
G-25 
 
 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
10 
13 
16 
19 
22 
25 
 
20 
30 
40 
50 
60 
70 
100 
130 
160 
190 
220 
250 
 
1,2 
1,8 
2 
2,5 
3 
3,5 
4,5 
5,5 
6 
6,5 
7 
8 
 
12 
18 
20 
25 
30 
35 
45 
55 
60 
65 
70 
80 
 
 
Qotish muddatlariga qarab gips bog‘lovchi moddalarni quyidagi turlari mavjud (3-
jadval): 
 
                                             Gips bog‘lovchining turlari 
3-jadval         
Bog‘lovchini qotishiga 
qarab turi 
Qotish muddatlariga 
qarab indeksi 
Qotish muddatlari, daqiqa 
Boshlanishi 
Tugashi 
Tez kotuvchi 
Oʻrtacha kotuvchi 
Sekin kotuvchi 
 
A 
B 
V 
 
2 
6 
20 
15 
30 
belgilanmagan 
 

---

19 
 
Maydalik darajasiga qarab gips bog‘lovchi moddalarning quyidagi turlari mavjud (4-
jadval): 
Gipsning maydalik darajasi 
4-jadval  
Maydalik darajasiga qarab 
bog‘lovchi moddani turi 
Maydalik darajasining 
indeksi 
02 elakda qolgan qoldiq,  
% 
 
Dagal maydalangan 
Oʻrtacha maydalangan 
Nozik maydalangan 
 
I 
II 
III 
 
23 
14 
2 
 
 
Gips bog‘lovchi  moddani  qotishini  sekinlashtirish uchun  qo‘shiladigan suvga 
xayvon elimi yoki LST (lignosulfattexnicheskiy)  qurish mumkin (gipsni ogirligidan 
0,1-0,3% miqdorida). Bu qoʻshimcha moddalar gips zarrachalarining yuzasini koplab 
oladi  va  ularni  suvda  erishini  sekinlashtiradi,  shuni  hisobiga  gipsni  qotishini  xam 
sekinlashtiradi. 

 - koʻrinishidagi gips bog‘lovchi moddalarni qotishini tezlashtirish uchun osh tuzi, 
natriy sulfat va hakozalar qurish mumkin (gipsni ogirligidan 0,2-3% miqdorida).