О‘zbekiston Respublikasi Oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti Maxsus sirtqi bо‘lim



Download 0,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/13
Sana31.12.2021
Hajmi0,83 Mb.
#224518
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Bog'liq
Ekologiyaaa

7.Аtmоsfеrаdа  (N

2

O) gаzi ko`pаyishigа оlib kеluvchi оmillаrni ko`rsаtib bеring. 

Azot-o‟zining  yerda  tarqalishi  jihatidan  boshqa  elementlar  orasida  oldingi 

o‟rinlardan  birini  egallaydi.  Azot  tabiatda  erkin  va  birikmalar  holida  uchraydi. 

Erkin  holatlardagi  azot  havoda  bo‟ladi.  Havoda  hajm  jihatdan  78,09%  ,  massa 

jihatdan 75,53% azot bor. Yer qobig‟ida azotning massa miqdori 0,01% ga teng. 

Azot birikma holida hamma o‟simlik va hayvonlar organizmida bo‟ladi.Azotning 

tabiiy  holda  uchraydigan  anorganik  birikmalaridan  chili  selitrasi,  boshqacha 

aytganda  NaNO3  ma‟lum.  Tabiatda  azotning  2  ta  izotopi  uchraydi  14N  va  15N, 

bulardan atiga 0,365% 15N izotopi, qolgani esa 14N izotopi hisoblanadi. 

Azotning davriy sistemadagi o‟rni.   Azot D.I.Mendeleyev davriy sistemasining II 

davr  V  guruh  asosiy  guruh  elementi  hisoblanadi.  Sanoatdaazot  havodan 

olinadi.azot  rangsiz,  hidsiz  va  mazasiz  gazdir,  suvda  oz  eriydi.  Azot  odatdagi 

temperaturada  inert  gaz.  Qizdirilganda  u  metallarga  nisbatan  aktivlashadi.  Ba‟zi 

metallar  bilan  birikib  nitridlar  hosil  qiladi.  3Ca  +  N2  =  Ca3N2  Azot  yuqori 

darajada  vodorod,  kislorod  bilan  birikadi.  Azot  ammiak  ishlab  chiqarish  uchun 

elektr sanoatida elektr lampalarini to‟ldirish, benzin omborlarida benzinni boshqa 

idishga  haydash,  laboratoriyalarda  inert  muhit,  ya‟ni  oson  oksidlanuvchi 

moddalarni  havo  kislorodi  ta‟siridan  himoya  qiluvchi  muhit  yaratish  uchun 

ishlatiladi. Olinishi Labaratoriyada azot ammoniy nitratni qizdirib olinadi, reaksiya 

ikki bosqichda boradi. NH4Cl(kons) + NaNO2(kons) NH4NO2 + NaCl NH4 NO2 

N2 + 2H2O  Shuningdek, Br2 ta‟sirida ammiakni oksidlab olinadi.   2NH3 + 3Br2 

→ 6HBr + N2   Juda toza azot olish uchun natriy azitni termik parchalash usulidan 

foydalaniladi.  2NaN3  2Na  +  3N2      Sanoatda  azot  suyultirilgan  havoni 

rektifikatsiyalash yo‟li bilan olinadi. 

 



 


Download 0,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish