Tili va adabiyoti universiteti til va adabiyot: ilmiy va amaliy izlanishlar yo

 

Annotation.  This  article  provides  a  critical-analytical  and  practical  analysis  of 

secondary school textbooks, particularly the 9th grade literature textbook. There are sound 

suggestions for improving the textbook. Only Muhammadrizo Agahi's work offers a unique 

analysis of classical literature. In particular, the author's proposal to provide samples of the 

poet's works not only in the genre of ghazal, but also in other genres is based in some way. 

The analysis of the works is based on the idea that it should be understandable and interesting 

for students. It is noted that such views play an important role in determining the quality of 

literary  education.  It  is  important  to  pay  special  attention  to  the  issue  of  compiling  a 

dictionary of works. 

Keywords: uzbek literature, literature textbooks, Ogahi's work, practical-methodical 

recommendations, literary genre. 

 

Til va adabiyot:  

ilmiy va amaliy izlanishlar yoʻlidagi ilk odimlar   

 

2020-yil 30-aprel 

---

 

851 

Bugungi zamon o‘quvchisi rivojlanayotgan texnika asri avlodidir. Unda 

kitobxonlik  madaniyatini  shakllantirish  maqsadida  mumtoz  adabiyotimizga 

alohida  mehr  uyg‘otmoq  adabiy  ta’lim  oldidagi  muhim  vazifalardan  biridir, 

Ma’lumki, ta’lim sifatini belgilovchi asosiy omillardan biri bu mukammal tarzda 

tayyorlangan  darsliklar  hisoblanadi.  Mana,  qo‘limizda  umumta’lim 

maktablarining 9-sinfi  uchun  mo‘ljallangan  eng  yangi  “Adabiyot”  darsligi.  

Darslik  mamlakatimizning  eng  taniqli  olimlari  va  darslik  yaratish  bo‘yicha 

katta tajribaga ega mutaxassislar  tomonidan yaratilgan (Qozoqboy Yo‘ldoshev, 

Valijon  Qodirov,  Jalolbek  Yo‘ldoshbekov).  Bu  darslikda  o‘zbek  mumtoz 

adabiyotining yetuk vakillaridan biri  Muhammad Rizo Ogahiyning hayoti va 

ijodini o‘rganish uchun ma’lumotlar 95–108-sahifalarda berilgan. Shoir hayoti 

haqida o‘quvchi uchun yetarli ma’lumotlar berilgan. Ogahiyning g‘azalnavislik 

mahorati  haqida  o‘quvchida  ancha  keng  taassurotlar  yaratish  maqsadida 

shoirning  eng  ajoyib  g‘azallaridan  namunalar  keltirilgan,  G‘azallar  sharhida 

ham mualliflar  yosh kitobxonning baytlar mazmunini to‘la idrok etishlariga 

zamin yaratishgan. Jumladan, darslikda shunday mulohazalar beriladi: “Shoir 

lirikasi  mundarijasidan  muqaddas  Islom  dinimiz  ko‘rsatmalari,  tasavvuf 

ta’limotiga  oid  qarashlar  ifoda  etilgan  she’rlar  ham  salmoqli  o‘rin  tutganini 

kuzatamiz: “Mulk-u millatg‘a amin o‘lsa agar ogohlar, Ikki olam obro‘yini