Манометрик термометрлар. Бу приборлар - 150
С дан + 600
С гача
бўлган суюқ ва газсимон мухитлар температурасини ўлчаш учун
қўлланилади.
Ёпиқ системадаги ишчи моддага кўра манометрик термометрлар
қуйидагича бўлади:
1. Газли, уларнинг системаси инерт газ билан (азот) 0,98-
4,9мН/М
2
(мПа) бошланғич босимда (ўлчаш чегараларига боғлиқ ҳолда)
тўлдирилади. Улар 0-600
С бўлган температурани ўлчашга мўлжалланган.
2. Суюқликли, уларнинг системаси бошланғич босим (1,47-1,96мПа)
остида суюқликлар: симоб, ксилол, пропил алкоголь, метаноксилол ва
бошқалар билан тўлдирилади. Уларнинг боғловчи капиллярлар узунлиги 0,6
м дан 10 м гача. Бу термометрлар –150
С +600
С гача бўлган
температураларни ўлчашга имкон беради.
3. Конденсацион (буғ суюқликли) термометрлар термобаллонлари
ҳажмининг 2/3 қисми паст температурада қайнайдиган суюқлик билан
тўлдирилган.
Термометрни берк системасида доим буғланиш ва конденсация
динамик мувозанати мавжуд. Температура кўтарилиши билан бирга
буғланиш кучайиб, буғнинг қайишқоқлиги ошади, бунинг натижасида
туйинган буғ маълум t да мос муаян босимга эришади. Буғ босими t ўзгариши
билан ўзгариб капилляр трубка орқали манометрик трубкага ўтади. Бу
термометрлар -50
Сдан +300
С гача температурани ўлчайди.
Газли монометрларни ишлаш принципи герметик беркитилган
термосистемадаги инерт газнинг босимини t га боғлиқлигига аоссланган.
Манометрик термометрлар кўрсатувчи ва ўзиёзар қилиб ишланади.
Ўзиёзар термомтерлар дискли ёки лентали диаграмма қоғоз билан
таъминланади, шунингдек улар пневматик ва электрик унификация қилинган
чиқиш сигналига эга бўлган турларда ҳам тайёрланади.
Манометрик пружинани бир учи тутқич 4га кавшрланган, у канал
орқали пружинани ички бўшлиғини термобаллон билан улайди.
Приборнинг иш системаси (термобаллон, капилляр, манометрик
пружина) иш моддаси: газ (газли термометрларда), суюқлик (суюқликли
термометрларда) билан бошланғич босимда тўлдирилади. Термобаллон
исиши билан иш моддасининг герметикланган системадаги босими ошади,
бунинг натижасида пружина ёйила бошлайди ва унинг бўш учи силжийди.
Пружина бўш учининг силжиши узатиш механизми орқали кўрсаткичнинг
прибор шкаласига нисбатан силжишига айлантирилади. Манометрик
термометрларда бир чўлғамли, кўп чўлғамли (6-9 чўлғамли) ва спиралли
трубкалар ишлатилади. Термобаллон зангламас пўлатдан ишланади,
капилляр эса жез ёки пўлатдан ишланади. Унинг ташқи диаметри 2,5 мм
ички диаметри эса 0,5 мм га тенг.
1-термобаллон; 2-капилляр трубка; 3-манометрик
пружина; 4-тутқич; 5-поводок; 6-сектор; 7-трубка; 8-стрелка.
Do'stlaringiz bilan baham: |