“mashinasozlik” fakulteti «Yer usti transport tizimlari» kafedrasi

qirqim deyiladi. 
Yo`l  ko`tarmasi,  qatnov  qismi  va  marzalarning  kengligi,  yo`l  toifasi  hamda 
hisoblangan harakat tezligiga bog`liq bo`ladi. 
Harakat  bo`lagining  kengligi  mazkur  yo`llarda  ishlovchi  avtomobil  va 
avtotirkamalarning  chegara  kengligi  asosida  belgilanadi.  Bo`laklar  soni  esa  harakat 
jadalligi va bitta yo`lakning o`tkazish qobiliyati bo`yicha aniqlanadi. 
Avtomobil  yo`llarining  yo`l  ko`tarmasi  va  qatnov  qismi  kengligi  haqidagi 
ko`rsatgichlar 5-jadvalda keltirilgan. 
5-jadval. 
Bo`laklar 
Yo`l toifasi 
I 
II 
III 
IV 
V 
Harakat bo`laklari soni 
4 
2 
2 
2 
1 
Harakat bo`lagi kengligi, m 
3,75 
3,75 
3,5 
3,0 
- 
Qatnov qismi kengligi, m 
15 
7,5 
7,0 
6,0 
4,5 
Marza kengligi, m 
3,75 
3,75 
2,5 
2,0 
1,75 
Qarama-qarshi  yo`nalishni  ajratuvchi  bo`lak 
kengligi, m 
5,0 
- 
- 
- 
- 
Yo`l asosining kengligi, m 
27,5 
15,0 
12,0  10,0 
8,0 
III  toifadagi  qo`shiluvchi  yo`llar  uchun  avtomobilning  hisoblangan  kengligi  3,8 
m.dan ortiq bo`lsa, harakat bo`lagining kengligi quyidagi formula orqali aniqlanadi (m): 
V=d+1,7  

---

 
40 
Bu yerda: d – avtomobilning hisoblangan kengligi. 
Yo`lning  to`g`ri  qismidagi  ko`ndalang  shakli  undagi  suvlarni  ko`llab  qolmasligi 
uchun  ikki  tomonga  suyri  qilinadi.  Yo`lning  qatnov  qismi  va  marzasining  ko`ndalang 
nishobliklari har xil qiymatga ega bo`ladi.