Рустам Жабборов
158
ягона нусха эди. Уни ўғри барибир ҳеч кимга сота ол-
майди. Мамлакатдан олиб чиқа олмайди. Кимга ва нима
учун керак бўлди экан-а бу кўза?
Комиссар музей залига кўз югуртирди: кичкина зал,
ҳамма ёқ
топ-тоза, фақат синган витринани айтмаган-
да... «Кўза бир пайтлар мана шу ойнанинг ортида тур-
ган» – ўйлади комиссар ва ниманидир қидиргандек пол
устини кўздан кечира бошлади.
Синган витринанинг
қирралари худди кимгадир қайралган тиғдек совуқ таҳ-
дид солиб турарди. Чамаси ўзи излаган нарса комиссар-
нинг кўзига чалинмаганди.
– Залнинг калити кимда туради?
– Бир нусхасини ҳамиша ўзим билан олиб юраман,
– деди музей раҳбари. – Иккинчи нусхаси музейимнинг
эр-хотин хизматчиларида туради. Улар музейнинг тоза-
лиги учун жавоб беришади.
– Эр-хотин денг? Улар қаерда? – сўради комиссар.
– Шу ерда, ҳозир чақираман, – деди раҳбар ва илова
қилди. – Лекин улардан шубҳаланмаслигингизни сўрар-
дим. Улар менинг қўлимда жуда кўп йиллардан бери
ишлашади. Барча ишларини виждонан бажаришади.
Мана, кўриб турибсиз-ку, ерда битта ортиқча хас туш-
ганини кўрмайсиз. Улар ҳар куни мен кетганимдан сўнг,
зални тозалаб кейин кетишади.
Шундай дея, раҳбар кимгадир сим қоқди. Зум ўтмай,
эр-хотин хизматчилар комиссарнинг қаршисида тури-
шарди.
– Хўш, сиз бу ерда ўғирлик содир этилганини қачон
билдинглар?
– Эрталаб, сэр, – деди эркак хизматчи ҳозиржавоблик
билан. – Кечқурун биз музейдан чиқиб кетаётганимизда
ҳамма нарса жой-жойида турганди. Чинни кўза ҳам ўз
ўрнида эди. Хотиним билан полларни, витрина ойнала-
рини яхшилаб артиб, кейин музейни қулфлаб уйимизга
кетдик. Эрталаб келиб эшикни очиб кирсак, кимдир вит-
ринани
синдириб, қимматбаҳо кўзани олиб кетганди.
159
«
100 жумбоқли ҳикоя
»
Комиссар бир зум эр-хотинга тикилиб турди. Кейин
кулимсираганча эркакка юзланди:
– Сиз қадимий кўзалар коллекцияси билан анчадан
бери шуғулланасизми?
Эркак аввал шошиб қолди, кейин кўзларини пирпи-
ратиб, бир комиссарга, бир музей соҳибига қаради.
– Т-тушунмадим, бу нима деганингиз? Қ-қандай
ҳаққингиз бор мендан шубҳаланишга? Ахир... ахир...
– Сиз ҳамма ишни жуда тўғри ва бехато бажаргансиз.
Аммо бир арзимас хатойингиз сирингизни фош қилиб
қўйди. Яхшиси кўзани
жойига келтириб, витринанинг
ойнасини бутлаб қўйинг. Қолгани хўжайинингизга боғ-
лиқ. Агар сизнинг узоқ йиллик садоқатингизни ҳисобга
олиб, даъвосидан ўтса,
жиноий жавобгарликдан озод
этилишингиз мумкин.
Хизматчи ҳамма айбини бўйнига олиб, кўзани ўз ўр-
нига келтириб қўйди.
Ўйлаб кўринг-чи, хизматчи қандай хатога йўл қўй-
ган бўлиши мумкин?
Саксон учинчи ҳикоя
Do'stlaringiz bilan baham: