O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Guruhlar jarayoni  
Gurhlar  jarayoni  o’tkazmalarning  katta  qismida  samarali  nazorat  ni 
ta’minlaydi. Guruhlar birga bajariladigan va vaqt mobaynida yig’iladigan o’xshash 
o’tkazmalar  yig’indisi.  Guruhlar  jarayoni  ikki  umumiy  ustunlikni  taklif  qiladi. 
Birinchi,  har  bir  hodisa  alohida  jarayonlashtirilgandan  ko’ra  ishlar  jamlanmasli 
sifatida  jarayonlashtirish  va  guruhlardagi  o’tkazmalarning  katta  qismini 
guruhlashtirish orqali tashkilotlar operativ samaradorlikni yaxshilaydi. 
Ikkinchi, guruhlar jarayoni o’tkazmalar jarayoni ustidan nazoratni ta’minlaydi. 
Jarayon  aniqligi  nazorat  shakliga  teskari  guruhlarni  birlashtirish  orqali  yaratiladi. 
Masalan,  narxlar  talabnomasining  umumiy  guruh  qiymati  100,000  $  bo’lsin  deb 
taxmin  qilamiz.  Bu  raqam  guruh  jarayonlashtirish  mobaynida  turli  qiymatlarda 
yig’ladigan va qayda hisoblanadigan paytda yoziladi. Agar jarayonlashtirish paytida 
xato  sodir  bo’lsa  va  keyin  qayda  hisoblanga  guruhlar  jamlanmasi  haqiqiy 
guruhlarning umumiy qiymati bir xil bo’lmaydi va muammo aniqlanadi. 
Bu  ustunliklarning  ikkalasi  ham  guruhlar  sistemasini  loyihalashtirish  uchun 
ko’rsatmalar bor. Birinchisi iqtisod iloji boricha katta guruhlar o’tkazmalarini qilish 
orqali  olinishi.  Guruhlar  bilan  yig’ilgan  o’rnatilgan  qiymat  jarayonlari 
o’tkazmalarning katta qismi orqali ajratiladi. 
Ikkinchi  ustunlik  katta  guruhlarda    xatoni  toppish  qiyinchilik  tug’dirishida. 
Guruh  kichik  bo’lsa  xatoni  aniqlash  oson  bo’ladi.  Guruh  sistemasini  loyihalashda 
hisobchi katta guruhlarning iqtisodiy ustunliklari va kichik guruhlarning muammoni 
yechish  ustunliklar  o’rtasidagi  balansni  qidirishi  kerak.  Guruhlar  o’lchami  uchun 
sirli raqam yo’q. bu loyiha boshqaruv, biznes va iqtisodiy omillarga asoslanadi. Bu 
o’tkazmalarning  qiymati  sanoatning  raqobatbardoshli  xatolarning  odatiy  mavjud 
bo’lishi, aniqlanmagan  xatoning  moliyaviy  holatlari  va jarayonlashtirish qiymatlari 
orasida bo’ladi.