Kartografiya va geovizuallashtirish


-bob. VIRTUAL VA AUGMENTLASHGAN REALLIK



Download 5,08 Mb.
Pdf ko'rish
bet82/143
Sana31.12.2021
Hajmi5,08 Mb.
#213978
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   143
Bog'liq
GE-UZ Cartography and Geovisualization Safarov E UZ

6-bob. VIRTUAL VA AUGMENTLASHGAN REALLIK 
6.1. Virtual reallik tavsifi  
Infratuzilma  bilan  bog‗liq  loyihalash  jarayonida  GAT  geografik 
ma‘lumotlarni  qayta  ishlash,  tahlil  qilish  va  vizuallashtirish  maqsadida  keng 
foydalaniladi.  An‘anaviy  kartografik  tasvirlar  esa  fazoviy  obyektlarni 
vizuallashtirishda  keng  qo‗llaniladi.  Biroq  ucho‗lchamli  obyektlarni ikki o‗lcham 
ko‗rinishida  oddiy  karta  sifatida  tasvirlash  an‘anaviy  kartografiyaning  kamchiligi 
bo‗lib,  obyekt  haqida  to‗liq  tasavvur  qilish  va  ma‘lumot  olish  imkoni  yo‗q. 
Shuning  uchun  infratuzilma  bilan  bog‗liq  obyektlarni  loyihalashda  uch  o‗lchamli 
ko‗rinishini  hosil  qilish  maqsadga  muvofiq.  Bunda  obyektning  balandligi, 
chuqurligi,  kengligi  va  boshqa  geometrik  o‗lchamlari  o‗rganiladi.  Bu 
o‗lchamlardan  esa  obyektning  ucho‗lchamli  ko‗rinishini  hosil  qilishda 
foydalaniladi.  Obyektlarni  tahlil  qilish  va  uch  o‗lchamli  ko‗rinishini  hosil  qilish 
hozirgi vaqtda jadal sur‘atlar bilan rivojlanib bormoqda. 
Uch o‗lchamli ma‘lumotlarni tahlil qilish uchun GATda qo‗shimcha dasturiy 
qurilmalar  yaratilgan  bo‗lib,  uch  o‗lchamli  olamni  vizuallashtirishning  eng 
samarali usullaridan biri bu virtual reallik (VR) hisoblanadi.  
Virtual  reallik-bu  yangi  va  shu  bilan  birga  mavjud  imkoniyatlardan 
foydalanib,  uch  o‗lchamli  ma‘lumotlarni  vizuallashtirish,  ya‘ni  3D  modelni  hosil 
qilishdir.  Chunki  3D  muhitida  foydalanuvchilar  uchun  yangi  loyihalangan 
binolarni va landshaftlardagi o‗zgarishlarni ko‗rish imkoniyati yaratiladi. Masalan, 
foydalanuvchilar  3D  muhitida  biror  obyektga  yo‗nalgan  holda  GAT  ma‘lumotlar 
bazasi  orqali  o‗sha  obyekt  haqidagi  ma‘lumotga  ega  bo‗lishlari  mumkin.  Biroq 
GATda ma‘lumotlar bazasining ruxsat berish darajasi chegaralangan bo‗lib, ba‘zi 
bir ruxsat berish darajasi yuqori bo‗lgan obyektlar haqida ma‘lumot olish imkonini 
bermaydi. 
Virtual  reallik  tizimi  esa  foydalanuvchida  sun‘iy  uch  o‗lchamli  muhitda 
o‗zini  his  qilayotgandek  taassurot  uyg‗ota  oladi.  Foydalanuvchi  obyektni  taniy 
olishi  uchun  o‗rganilayotgan  hududni  haqiqatga  yaqin  model  ko‗rinishlari  bilan 
imkoni  boricha  ta‘minlashi  zarur.  Yaratilayotgan  infratuzilma  odatda  mavjud 


 
 
109 
olamni uning yangicha ko‗rinishi bilan uyg‗unlashtiradi. Modeldan olingan tasvir 
ko‗rish  nuqtasining  o‗zgarishi  bilan  mos  ravishda  o‗zgartirilishi  kerak.  Chunki 
yuqoridan  turib  haqiqiy  borliq  ustidan  sayr  qilib  yurish  virtual  reallikning  eng 
muhim  xususiyatlaridan  biri  hisoblanib,  foydalanuvchi  virtual  muhitda  turib 
obyektlarga  o‗zgartirish  kiritib  borishi  mumkin.  Ba‘zi  hollarda  ovozli  effektlar 
ham  qo‗shilishi  mumkin.  Bu  talablar  foydalaniladigan qurilmalar  hamda  dasturiy 
ta‘minotlarga bog‗liq. 

Download 5,08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   143




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish