З. М. Махмудов, С. Н. Искандарова Операцион тизимлар ва

Сегментли ва сегмент – саҳифали ҳотира. 
Мантиқий адрес 
 
 
 
Сахифалар жадвали
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Физик адрес
Виртуал сахифа номери р 
Атрибутлар Физик сахифа
номери 
Виртуал сахифанинг ички жойлашуви d 
Физик сахифа номери p’ 
Виртуал сахифа ички жойлашуви d

---

95 
Ҳотираларни бошқаришни яна иккита схемаси мавжуд: сегментли ва 
сегмент-саҳифали. Сегментлар саҳифалардан фарқли равишда ўзгарувчи 
ўлчамга эга бўлишади. Хотирани сегментли ташкил этишда виртуал адрес, 
дастурчи учун ҳам, операцион тизим учун ҳам икки ўлчамли бўлади ва икки 
майдондан: сегмент тартиб рақами ва сегмент ичидаги жой рақамидан иборат 
бўлади. 
Айтиб ўтиш лозимки, тасвирлаш қулай бўлиши учун ОТ ёрдамида 
чизиқли адрес икки ўлчамлиликка келтирилган саҳифали ташкил этишдан 
фарқли равишда, бу ерда адрес икки ўлчамлилиги фойдаланувчини жараённи 
байтларнинг чизиқли массиви кўринишида эмас, балки ўзгарувчи 
узунликдаги сегментлар тўплами кўринишида тассавур қилиш натижасидир 
(маълумот, код, стек,…). 
Қуйи босқичдаги дастурлаш тилларида дастур тузувчи дастурчилар 
сегментли 
структура 
ҳақида 
билишлари 
лозим. 
Бунда 
сегмент 
регистраларини ўзгартиришга олиб келади. Мантиқий манзиллар майдони – 
сегментлар йиғиндиси. Ҳар бир сегмент исмга, ўлчамга ва бошқа 
параметрларга эга. Дастурчи битта манзил берадиган саҳифаларнинг 
номерига бўлинадиган саҳифали схемалардан фарқли равишда сегментли 
структурада манзил иккита ўлчамдан иборат бўлади.: сегмент номи ва жой 
ўзгариши. 
Ҳар бир сегмент – 0 дан бошланадиган манзилларнинг тўғри чизиқли 
кетма-кетлигидир. Сегментнинг максимал размери процессорнинг разряди 
билан аниқланди. (бунда 32 разядда манзиллашда 2
32
байт ёки 4 Гб). Сегмент 
манзили динамик равишда ўзгариши мумкин(масалан стек сегменти). 
Сегментлар жадвалининг элементида сегмент бошланиши физик манзилидан 
ташқари одатда сегмент узунлиги ҳам берилади.