O‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‘rtа mаxsus tа’lim vаzirligi

 
1-Masala.  Dastaki  payvandlash  rejimi  xisoblansin  (Материал  -  Ст  3  – 
yupqaqatlamli po’lat, list qalinligi s=3 мм). 
Berilgan  ma’lumotlardan  chokning  geometrik  o’lchamlarini  ГОСТ  bo’yicha  va 
xisoblash bo’yicha topamiz. 
Elektrod diometrini aniqlash.  
4.1-jadval. 
Payvandlanadigan metall qalinligi, 
mm  
1,5…2  3  4…
8 
9…1
2 
13…1
5 
16…2
0 
20 
Elektrod simining diametri, mm 
1,6...2  3 
4 
4...5 
5 
5...6 
6...1
0 
4.1-jadvaldan s=3 мм bo’lgan detal uchun elektrod diametri  d
e
=3 мм. 
Payvandlash toki kuchini xisoblaymiz: 

---

151 
 
j
d
I
e
pay
4
2


 
Bun  erda:  I
pay 
– tok,  A;  d
e
  –  elektrod  metall  sterjenining  diametri,  mm;  j  –  tok 
zichligi, А/mm
2
. 
Payvand chok sifatli chiqisi uchun rutil qoplamali АНО-3 elektrodini tanlaymiz.    
Rutil  qoplamali  3  mm  elekrodda  payvandlashda  tok  zichligini  o’zgarishi 
diapazoni j=14-20 А/мм
2
 (4.2-jadval): 




14
4
3
14
.
3
4
2
2
j
d
I
e
pay

99А 




20
4
3
14
.
3
4
2
2
j
d
I
e
pay

141А 
I
pay
= 99-141 А 
2-jadval. 
Значения допускаемой плотности тока в электроде при ручной дуговой 
сварке. 
Qoplama turi 
Tok zichligini o’zgarishi j, А/мм
2
 va d
e
, mm 
 
3 
4 
5 
6 
Kislotali, rutilli 
14...20 
11,5...16 
10...13,5 
9,5...12,5 
Asosli  
13...18,5 
10...14,5 
9...12,5 
8,5...12,0 
Tok kuchi kattaligini quyidagi empiric formula orqali ham aniqlash mumkin: 
I
pay
=k∙d
e
, А                                                
k-koefisient elektrod diametriga mos ravishda 3-jadvaldan tanlanadi. 
3-jadval. 
Elektrod diametri d
e
, mm 
2 
3 
4 
5 
6 
K, А/mm 
25...30  30...45  35...50  40...55  45...60