Mavzu; Xorazm tarixnavislik maktabi Abulg’ozi Bahodirxon, Munis, Ogahiy

Tadqiqotning  asosiy  masalalari  va  farazlari.  XVII  –  XX  asr  boshlarida 

Xorazmda  tarixnavislikning  rivojlanishiga  ta’sir  ko’rsatgan  omillar,  Abulg’ozi 

Bahodirxon, Shermuhammad Munis, Muhammad Rizo Ogahiy, Muhammad Yusuf 

Bayoniylarning hayot yo’li va ilmiy me’rosini o’rganish, ko’rsatib berish va ilmiy 

xulosa qilish tadqiqot oldiga qo’ygan assosiy masala va farazlari hisoblanadi. 

Mavzu  bo’yicha  adabiyotlarning  qisqacha  tahlili.  Xorazm  tarixnavislik 

maktabi  vakillari Abulg’ozi Bahodirxon, Munis, Ogahiy  va Bayoniylarning ilmiy 

faoliyati  bugungi  kunga  qadar  bir  qator  sharqshunos  va  tarixchi  olimlar 

tomonidan  o’rganilgan.  Xorazm  tarixi,  Xiva  xonligi  tarixi,  Abulg’ozi 

Bahodirxon, Munis, Ogahiy va Bayoniylarning hayot yo’li va asarlariga doir ilmiy 

---

 

7 

adabiyotlar  vujudga  keldi.  Jumladan,  sobiq  ittifoq  davrida  qadimgi  Xorazm, 

Xiva  xonligi  tarixi  va  Xorazm  tarixshunosligiga  oid  bir  qator  adabiyotlar 

yaratildi.  Xuusan,  akademik  olim  S.P.Tolstovning  “Qadimgi  Xorazm”, 

akademik  Ya.G’ulomovning  “Xorazmning  sug’orilish  tarixi”  asarlari  bu 

boradagi  eng  muhim  tadqiqotlar  hisoblanadi.  Shuningdek,  V.V.Bartold 

asarlarida  Xorazm  tarixi  va  Xorazm  tarixnavisligi  xaqida  muhim  ma’lumotlar 

berilgan

5

.  

Mustaqillik  yillarida  ham  Xorazm  tarixini  o’rganish  yuzasidan  bir  qator 

tadqiqotlar 

amalga 

oshirildi. 

N.Polvonov,  O.Qo’shjonov,  S.Hasanov, 

A.Abdurasulov,  D.Bobojonov,  M.Abdurasulov,  Q.Munirov  va  boshqalarning 

asarlari  va  tadqiqotlrida  qadimgi  Xorazm  va  Xiva  xonligi  tarixi,  Abulg’ozi 

Bahodirxon,  Munis,  Ogahiy  va  Bayoniylarning  ilmiy  faoliyati  xaqida  qimmatli 

ma’lumotlar mavjud

6

. 

Mustaqillik  davri  tadqiqotlari  orasida  S.Hasanovning  “Xorazm 

ma’naviyati 

darg’alari”, 

Q.Munirovning 

“Xorazmda 

tarixnavislik”, 

H.Xudoynazarovning “Abulg’ozi Bahodirxon tarixchi va adib”, “Shajarai turk” 

va uning o’rganilishi” asarlari o’zining ilmiy qiymati bilan ajralib turadi.