Самиси ўқув услубий

(Consumer-to-Business) моделида 
хизматлар хусусий шахс 
(истеъмолчи) томонидан тақдим этилганида истеъмолчи бизнесга хизмат 
кўрсатади. Масалан, янги маҳсулотлар учун ғоялар таклиф қилади, шарҳлар 
ёзади. Бундай алоқалар мижоз таклифларини ўз ичига олади. 
5. C2C (Consumer-to-Consumer) моделида истеъмолчи истеъмолчига 
хизмат кўрсатади. Бунда маҳсулотлар ва хизматлар алмашинуви 
тадбиркорлар ўртасида эмас, балки жисмоний шахслар ўртасида содир 
бўлади. Фойдаланувчилар ўртасидаги энг ёрқин тижорат алоқаларига онлайн 
савдолар ва ахборот панеллари мисол бўлади. 
6. C2G (Consumer-to-Government) моделида истеъмолчига ҳукуматга 
хизмат кўрсатади. Бунга солиқлар тўлаш, сайловларда овоз бериш ва 
ижтимоий сўровларда иштирок этиш киради. 
7. G2B (Government-to-Business) моделида хизматлар давлат томонидан 
бизнесга тақдим этилади. 
8. G2C (Government-to-Consumer) моделида ҳукумат истеъмолчига – 
жисмоний шахсларга давлат хизматлари кўрсатади. 
Электрон тижоратнинг B2B, B2C, C2B ва C2C моделлари ривожланган 
давлатларда 
кенг 
тарқалган. 
Электрон 
тижорат 
(e-Commerce)ни 
ривожлантириш G2C хизматларининг муҳим сектори ҳисобланади. Ушбу 
йўналишнинг долзарблиги, биринчидан, айнан e-Commerce воситалари билан 
давлат харидлари ва буюртмалари бўйича тендерлар ташкил этиш, давлат 
инвестиция ва инновация лойиҳаларини, ижтимоий дастурларни бажариш 
асноси давлат ва бизнеснинг ўзаро иқтисодий ҳамкорлиги энг самарали 
тарзда амалга оширилиши мумкин. Иккинчидан, давлат e-Commerce 
ривожланишини рағбатлантириш орқали ҳам бизнес субъектларига, ҳам 
аҳолига давлат хизматлари кўрсатади, бизнес муҳити яратилишига 
кўмаклашади. Аниқроғи, G2B ва G2C тизимлари электрон ҳукумат тизимида 
фуқаролик-ҳуқуқий 
ва 
хўжалик-ҳуқуқий 
муносабатларининг 
зарур 
инфратузилмасини ташкил этувчи B2B ва B2C муносабатлари билан табиий 
равишда тўлдирилади. 
Замонавий АКТнинг вазифаси, авваламбор, сифатли, ишончли ва 
рақобатбардош товарни, унинг бозордаги ўрни ва харидоргирлигини 
аниқлашдан иборат бўлади. Лўнда қилиб айтганда, мазкур жараёнда у 
воситачи вазифасини ўтайди. Воситачилик эса, ҳар иккала томон – ишлаб 

---

чиқарувчи ва истеъмолчи манфаатли битим тузишига имконият яратувчи 
фаолиятдир. 
Замонавий АКТнинг ижтимоий-иқтисодий тараққиётга таъсири 
ниҳоятда юқори. Бу таъсир, энг аввало, меҳнат унумдорлиги ўсишида, 
рақобатдошлик таъминланишида, янги иш ўринлари яратилишида, ишлаб 
чиқариш ва хизмат кўрсатиш харажатлари камайишида намоён бўлади. 
Корхонада ахборот ва компьютер технологияларини ривожлантириш 
унинг маркетинг фаолиятини сифат жиҳатидан ўзгартиради. Шунингдек, 
анъанавий савдо усулига кетган вақт ва харажатларни камайтириб, маҳсулот 
савдоси ошишига ва фойда кўпайишига хизмат қилади.