Biologiya kafedrasi 5420100-biologiya yo’nalishi 4-kurs talabasi

        Tuproqlari.    Pop  tumani  hududida  joylashgan  tuproqlarning  alohida  tavsifi 

borasidagi  ma`lumlotlar  deyarli  yo`q  holatda.  Shuning  uchun  ularni  Farg`ona 

vodiysi tuproqlarining tuzilishi to`g`risida ko`pgina ilmiy ishlar orasidan ishlashga 

to`g`ri  keladi.  A.N.Rozanov  ,  N.V.  Kimberg  Farg`ona  vodiysini  yer  yuzasining 

---

 

14 

balandligiga  qarab  bir  necha  pog`onalarga  bo`lishgan.  Rel`efining  birinchi 

pog`onasi  vodiyning  markaziy  qismini  va  Sirdaryoning  hozirgi  o`zanigacha 

bo`lgan  300  -  400  m  absolyut  balandlikdagi  yerlarni  egallagan.  Bu  pog`onada 

asosan  sho`rxok  yerlar,  ko`llarning  o`rni  va  qumtepaliklar  uchraydi.Vodiyning 

ikkinchi pog`onasi daryo va soylarning keng yoyilmalarini egallagan tosh-shag`alli 

maydonlardan  tashkil  topgan  400  -  600  m  balandlikdagi  yerlardan 

iborat.Rel`efining uchinchi pog`onasini 600 - 1200 m bo`lgan adirlar tashkil etgan 

bo`lib, asosan tosh – shаg`allardan, loy  va gil aralash jinslardan iborat, suv yuvgan 

jarliklar, ulamalar va past-balandliklar bu pog`ona uchun xos belgidir. Adirlardan 

yuqoriroqda  bo`lgan  tekisliklar  allyuvial  jinslar  bilan  qoplangan.  Vodiyni  har 

tarafdan o`rab turgan tog`lar shu tekisliklardan boshlanadi. 

Pop 

tumanining 

tuprog`i 

xilma-xil 

bo`lib, 

Sirdaryo 

sohilidan 

tog` 

yonbag`irlarigacha  o`zgarib  boradi.  Daryolar  sohillaridan  boshlab,  uning  yuqori 

(400 m) terrasalarida  o`tlog`i, o`tlog`i-botqoq, turli darajada sho`rlangan sho`rxok 

tuproqlar  mavjud.Yuqoriroqda  (400-800  m)  tekisliklar  va  soylar  yoyilmalarida 

bo`z  va  qo`ng`ir,  800-  1200  m  balandliklarda  esa  och  bo`z,  to`q  bo`z  tuproq  va 

tipik  bo`z  tuproqlar  tarqalgan.  Ularning  tarkibidagi  chirindi  miqdori  1,5  -  2,5 

foizini tashkil etadi. Bo`z tuproqli yerlar deyarli to`la sug`oriladi, u yerlarda mevali 

daraxtlar, donli, sabzavot va poliz ekinlari yetishtiriladi.