Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

Qisqa  xulosalar
Marketing  -  bozorda  vujudga  keladigan  iqtisodiy  munosabatlami 
faollashtirish  uslublarini,  tovarlami  ishlab  chiqarish  hamda  sotish 
muammolarini  kompleks,  tizimli  yechish  uslublarini,  bozorda  vujudga 
keladigan  o’zgarishlarga  tezda  moslashish,  iste’molchilarga  tabaqali 
yondashish,  raqobatbardosh  yangi  tovarlami  vujudga  keltirish  va  ulami 
ishlab chiqarishni tashkil etish, kon’yunkturani o’rganish va prognoz qilish 
hamda ta’sirchan rekiamani rivojlantirish masalalarini o’rganishni o’z oldiga 
maqsad  qilib  qo’ygandir.
Marketing  ehtiyoj  va  muhtojlikni  ayirboshlash  orqali  qondirishga 
qaratilgan inson faoliyatining turidir. Marketingni vujudga kelishining asosiy
1
  Юсупов М.  Маркетинг.  Кўргазмали ўқув қўлланма. -Т.: ТДИУ, 2001.

---

sabablaridan  biri  -  bu  ishlab  chiqarish  hajmining  ortib  borishi,  yangi 
tarmoqlaming  vujudga  kelishi,  tovar  turining  ko’payishi  va  tadbirkorlar 
o’rtasida mahsulotni sotish muammosining vujudga kelishidir.
Marketing  konsepsiyasining  quyidagi  turlari  mavjud:  ishlab  chiqarish 
konsepsiyasi, tovar konsepsiyasi, sotish kontseptsiyasi, an’anaviy marketing 
konsepsiyasi,  ijtimoiy-axloqiy  marketing  konsepsiyasi,  o’zaro  aloqaviy 
marketing  konsepsiyasi.
Marketing faoliyatida tovar, narh, taqsimlash va siljitish kabi elementlar 
muhim o’ringa ega. Bu jarayonda albatta kishilar ishtirok etadi. Uning asosida 
“5 P”  formulasi turadi:  1  - narx (price); 2 - mahsulot (product); 3 - o’rin- 
joy  (place);  4  -  siljitish  (promotion);  5-inson(people)  va  bu  marketing 
elementlari  hisoblanadi.