To sh k en t davlat yu ridik in stitu ti

1 O ’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi,  1996 yil, № 5,  140-modda.
63

---

klassik  shakllari -  vindikatsion  da’vo va negator  da’voni  qo'llash  asoslari 
belgilab qo'yilgan.
Mulkdomi mol-mulkini boshqa shaxs tomonidan egallab  olingan har 
qanday holatda vindikatsiya qo'llaniladi. Mulkdor o'z mol-mulkini boshqa 
shaxsning  qonunsiz  egaligidan  talab  qilib  olishga  haqli  (FKning  228- 
moddasi).  Negator  da’voga  ko'ra,  mulkdor  o'z  huquqlarining  har  qanday 
buzilishini,  garchi  bu  buzish  egalik  qilishdan  mahrum  etish  bilan  bog'liq 
bo'lmasa  ham,  bartaraf  etishni  talab  qilishi  mumkin  (FKning  231- 
moddasi).
Mulkdor o'z  vakolatlarini  amalga  oshirishda o'ziga mulkdor  sifatida 
yuklangan  majburiyatlami  bajarishi  lozim.  FKning  174-moddasida  “mol- 
mulkni  saqlash  vazifasi”  belgilab  qo'yilgan.  Unga  ko'ra,  o'ziga  qarashli 
mol-mulkni  saqlash,  agar  qonun hujjatlarida yoki  shartnomada boshqacha 
tartib  nazarda  tutilgan  bo'lmasa,  mulkdor  zimmasidadir.  Mulkdomi  mol- 
mulkni saqlash vazifasi quyidagilarda namoyon bo'ladi:
-  mol-mulk solig'i va boshqa majburiy to'lovlami to'lash;
-  qonunda nazarda tutilgan hollarda mol-mulkni sug'urtalash;
-  qonun  hujjatlarida belgilangan  tartibda joriy  va kapital  ta’mirlash 
ishlarini bajarish;
-  mol-mulkni 
asrab-avaylab 
saqlash, 
tegishli 
hollarda 
uni 
zararsizlantirilgan  holda  buzib  tashlash  (agar  mol-mulk  tarkibiga  zararli 
kimyoviy moddalar kirsa), utilizatsiyalash.
Mulkdor  shuningdek,  FKning  172-moddasida  belgilangan  mulk 
huquqini amalga oshirish shartlariga ham qat’iy rioya qilishi talab etiladi.